Durum açıklaması:
Gözlemevi, güvenilir kaynaklar tarafından Med Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED) Eş Başkanı Elif Haran ile Özgür Kadın Hareketi (Tevgera Jinen Azad – TJA) üyesi kadın hakları aktivistleri Hasret Alp, Bahar Akyapı ve Figen Ekti’nin devam eden keyfi tutukluluğu ve Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu sözcüsü ve Jinnews editörü Ayşe Güney, TJA sözcüsü Ayşe Gökkan, TJA kadın hakları aktivistleri Zekiye Güler, Emine Kaya, Selma Metin, Ruken Şehir, Şükran Tamir, Gülseren Akkum, Tekoşin Tekin ve Hatice Şen, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Diyarbakır Şubesi Yöneticisi Rozerin Çatak, Büro Emekçileri Sendikası (BES) eski yöneticileri Dilan Yakut ve Güneş Özel’in aralarında bulunduğu kadın hakları savunucularına karşı devam eden adli taciz hakkında bilgilendirilmiştir.
Elde edilen bilgilere göre, 14 Temmuz 2020 tarihinde, Diyarbakır’da, polis memurları yukarıda bahsedilen 17 kadın hakları aktivisti dahil 23 kadının evlerine baskın düzenlemiş ve bu kişileri gözaltına alarak Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürmüştür. Sonraki günlerde, aynı soruşturma kapsamında aralarında yetmiş yaşının üzerinde olan Barış Anneleri Girişimi üyesi Hayriye Türkekul ve Aklime Hanas’ın da bulunduğu beş kadın daha gözaltına alınmıştır. Emniyet Müdürlüğü’nde ifadeleri vermelerinin ardından, kısa süre önce gözaltına alınan beş kadın serbest bırakılmış ve kalan 23 kadın ise daha sonra Diyarbakır Cumhuriyet Savcısı’na ifade vermiştir.
Kadın hakları savunucuları, kadın hakları girişimi olan TJA’ya üyelikleri, TJA tarafından düzenlenen toplantı ve basın açıklamalarına katılmaları, toplumsal cinsiyet temelli şiddetin önlenmesi ve diğer kadın hakları meseleleri hakkındaki toplantı, gösteri ve basın açıklamalarına katılmaları, Kürt siyasetçilerin açlık grevleri hakkındaki basın açıklamalarına katılmaları ve TUHAD-FED kongresine gitmeleri nedeniyle “terör örgütüne üyelik” suçlamasıyla karşı karşıya bulunmaktadır.
17 Temmuz 2020 tarihinde aralarında kadın hakları savunucuları Ayşe Güney, Ayşe Gökkan, Zekiye Güler, Emine Kaya, Selma Metin, Ruken Şehir, Şükran Tamir, Gülseren Akkum, Tekoşin Tekin, Hatice Şen, Rozerin Çatak, Dilan Yakut ve Güneş Özel’in bulunduğu toplam 18 kadın adli kontrol tedbiri ile serbest bırakılırken, mahkeme Elif Haran, Hasret Alp, Bahar Akyapı ve Figen Ekti dahil beş kadının tutuklanmasına karar vermiştir. Tutuklanan dört kadın hakları savunucusu Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutulmaktadır.
Gözlemevi, Diyarbakır’da Rosa Kadın Derneği ve TJA hakkında kısa süre önce açılan soruşturmaları ve onlarca kadın hakları savunucusunun insan hakları faaliyetleri nedeniyle keyfi olarak alıkonulduklarını hatırlatmaktadır.[1]
Gözlemevi, meşru insan hakları faaliyetleri nedeniyle cezalandırılmalarının amaçlandığı tespit edildiğinden, Elif Haran, Hasret Alp, Bahar Akyapı ve Figen Ekti’nin keyfi tutuklanmasını ve ayrıca Ayşe Güney, Ayşe Gökkan, Zekiye Güler, Emine Kaya, Selma Metin, Ruken Şehir, Şükran Tamir, Gülseren Akkum, Tekoşin Tekin, Hatice Şen, Rozerin Çatak, Dilan Yakut ve Güneş Özel’e uygulanan adli tacizi kınamaktadır.
Gözlemevi, Türkiye yetkililerine, bu kişilerle birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı uygulanan adli taciz dahil her türlü tacize derhal son vermeleri konusunda çağrıda bulunmaktadır.
İstenen eylemler:
Lütfen aşağıdaki talepler doğrultusunda Türkiye yetkililerine yazınız:
i. Elif Haran, Hasret Alp, Bahar Akyapı ve Figen Ekti ve Türkiye’deki diğer tüm insan hakları savunucularının bedensel ve ruhsal bütünlüğünün korunmasının her koşulda teminat altına alınması;
ii. Tutuklamaların meşru insan hakları faaliyetlerini cezalandırmak amacıyla gerçekleştirildiğinin görülmesi nedeniyle Elif Haran, Hasret Alp, Bahar Akyapı ve Figen Ekti ile birlikte keyfi olarak tutuklu bulundurulan diğer tüm insan hakları savunucularının derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmaları;
iii. Elif Haran, Hasret Alp, Bahar Akyapı, Figen Ekti, Ayşe Güney, Ayşe Gökkan, Zekiye Güler, Emine Kaya, Selma Metin, Ruken Şehir, Şükran Tamir, Gülseren Akkum, Tekoşin Tekin, Hatice Şen, Rozerin Çatak, Dilan Yakut ve Güneş Özel ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı gerçekleştirilen adli tacizler dahil her türlü tacize son verilmesi;
iv. Kürt kadın hakları savunucularına karşı uygulanan adli taciz ve keyfi tutuklama uygulamalarına son verilmesi ve kadınların haklarını savunmak için meşru faaliyetlerine devam ettirmelerine elverişli bir ortamın sağlanması;
v. 9 Aralık 1998 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen BM İnsan Hakları Savunucuları Bildirgesi’nin tüm hükümlerine ve özellikle Madde 1, 6(a), 9, 11 ve 12.2’ye uyulması;
vi. Türkiye tarafından kabul edilen uluslararası sözleşmeler ve uluslararası insan hakları standartları uyarınca insan hakları ve temel özgürlüklere saygının her koşulda sağlanması.
Adresler:
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Faks: +90 (312) 525 58 31. e-posta: contact@tccb.gov.tr
• Adalet Bakanı Abdülhamit Gül. e-posta: info@adalet.gov.tr. Faks: +90 (0312) 419 33 70
• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu. e-posta: diab@icisleri.gov.tr; sti@icisleri.gov.tr
• Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay, Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Daimi Temsilciliği, Brüksel, Belçika. Faks: + 32 2 511 04 50. e-posta: info@turkdeleg.org; tr- delegation.eu@mfa.gov.tr
• Büyükelçi Sadık Arslan, BM Cenevre Ofisi nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği, İsviçre. E-posta: turkey.unog@mfa.gov.tr
Lütfen ülkenizdeki Türkiye büyükelçiliği ya da diplomatik misyonlarına da yazınız.
***
Paris-Cenevre, 24 Temmuz 2020
Yanıtınızda atılan adımlar hakkında bu başvurunun kodunu belirterek bizi bilgilendirmenizi rica ederiz.
İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi (Gözlemevi) 1997’de Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve Dünya İşkenceyle Müdahale Örgütü (OMCT) tarafından kurulmuştur. Bu programın amacı, insan hakları savunucularına karşı baskıyı engellemek veya bu durumlara çözüm üretmek üzere müdahale etmektir. FIDH ve OMCT, uluslararası sivil toplum tarafından hayata geçirilen bir Avrupa Birliği İnsan Hakları Savunucuları Mekanizması olan ProtectDefenders.eu üyesidir.
Gözlemevi ile irtibata geçmek için acil durum hattını arayınız:
◦ E-posta: Appeals@fidh-omct.org
◦ FIDH Telefon ve faksı: + 33 1 43 55 25 18 / +33 1 43 55 18 80
◦ OMCT Telefon ve faksı: + 41 22 809 49 39 / + 41 22 809 49 29
___
[1]Bkz. Gözlemevi Acil Eylem çağrısı TUR 005 / 0520 / OBS 058