عالیجناب،
ما سازمانهای غیردولتی امضاکنندهی زیر از شما میخواهیم از راهاندازی کمیسیون تحقیقات مستقل بینالمللی در بارهی نقض حقوق بینالمللی حقوق بشر و حقوق بینالمللی بشردوستانه و تعدی به آن در یمن از آغاز درگیری جاری پشتیبانی کنید. سازمانهای جامعهی مدنی ملی، منطقهای و بین المللی و نیز کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل و هیأت کارشناسان شورای امنیت در مورد یمن از سال ۲۰۱۵ این خواست را اعلام کردهاند. از سال ۲۰۱۵، شمار موارد نقص حقوق بشر و ضرورت تحقیقات بین المللی معتبر افزایش یافته است.
یمن اکنون دچار بزرگترین بحران بشری در جهان است. دست کم ۷ میلیون تن در آستانهی قحطی و صدها هزار تن به وبا مبتلا هستند. این بحران ساختهی انسان است و جنگ این وضعیت را در فقیر ترین کشور خاورمیانه تشدید میکند؛ دو طرف از تحویل امداد بشردوستانه به مردم جلوگیری میکنند. به گفتهی رئیس کمیتهی بینالمللی صلیب سرخ در پایان دیدار از یمن در ژوئیه ۲۰۱۷: «اگر طرفهای جنگ حقوق جنگ را بهتر رعایت نکنند، متأسفانه باید در آینده منتظر بیماریهای همهگیر بیشتری باشیم.»
به اعلام دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، از مارچ ۲۰۱۵ تا کنون، دست کم ۵.۱۱۰ غیرنظامی در درگیری مسلحانه کشته و دستکم ۸.۷۱۹ غیرنظامی زخمی شدهاند. طرفهای درگیری با معافیت از مجازات به ارتکاب نقض حقوق بینالمللی بشردوستانه و تعدی به حقوق بینالمللی حقوق بشر ادامه دادهاند. ائتلاف زیر رهبری عربستان سعودی دهها حملهی هوایی غیر قانونی انجام داده است که بعضی از آنها ممکن است جنایت جنگی باشد و در این حملهها هزاران غیرنظامی کشته شدهاند، مدارس، بیمارستانها، بازارها و خانهها هدف قرار گرفتهاند. گروه مسلح حوثی و نیروهای وفادار به رئیس جمهور پیشین علی عبدالله صالح به صورت کور به مناطقی در یمن و جنوب عربستان سعودی تیراندازی و از مواد منفجره با تاثیر گسترده در شهرهایی مثل تعز و عدن استفاده کردهاند؛ دهها تن در این حملهها که ممکن است جنایت جنگی باشند کشته یا ناقص شدهاند.
هر دو طرف فعالان، مدافعان حقوق بشر و روزنامهنگاران یمنی را آزار دادهاند، خودسرانه حبس و به زور ناپدید کردهاند و فضا را برای فعالیت گروههای جامعهی مدنی و رسانهها در سراسر کشور تنگ کردهاند. شمار «گمشدگان» رو به افزایش است: نیروهای حوثی ـ صالح، نیروهای وابسته به دولت رئیس جمهور یمن عبد ربه منصورهادی و نیروهای امارات متحده عربی و نیروهای مورد حمایت این کشور خودسرانه صدها تن را دستگیر یا ناپدید کردهاند، از تماس اعضای خانوادهها با عزیزانشان یا حتا کسب اطلاعات در بارهی سرنوشت بازداشتشدگان جلوگیری کردهاند.
طرفهای درگیری کودکسربازان را جذب میکنند و بهکار میگیرند. هر دو طرف بهطورِ گسترده از سلاحهای ممنوعی استفاده کردهاند که میتوانند زندگی غیرنظامیان را مدتها پس از پایان درگیری به خطر بیاندازند. ائتلاف زیر رهبری عربستان سعودی از دستکم هفت نوع مهمات خوشهای استفاده کرده است و طرف حوثی ـ صالح مینهای ضدنفر زمینی را در شماری از استانهای یمن کار گذاشته است.
در سپتامبر ۲۰۱۵، شورای حقوق بشر با حمایت دفتر کمیسر عالی حقوق بشر از دولت یمن خواست «از انجام تحقیقات مؤثر با هدف پایان دادن به معافیت از مجازات در مورد کلیهی موارد نقض حقوق بشر و نقض حقوق بینالمللی بشردوستانه اطمینان حاصل کند.» در سپتامبر ۲۰۱۶، شورای حقوق بشر اختیارات دفتر کمیسر عالی حقوق بشر را تقویت کرد و از کمیسر عالی درخواست کرد «کارشناسان بینالمللی حقوق بشری بیشتری را به دفتر کمیسر عالی در یمن تخصیص دهد و با گردآوری و نگهداری اطلاعات برای تعیین حقیقت و شرایط رخداد موارد نقض حقوق بشر کار تحقیقاتی کمیسیون ملی را تکمیل کند.»
با وجود اینکه قطعنامهی سال ۲۰۱۶ هدف تقویت حضور دفتر کمیسر عالی حقوق بشر را دنبال میکرد، در عمل این کار دشوار بوده است. طرف حوثی ـ صالح بهطورِ رسمی همکاری با کمیسیون ملی یا دفتر کمیسر عالی حقوق بشر را در اجرای قطعنامه رد کرده است. در مارس ۲۰۱۷، معاون کمیسر عالی حقوق بشر در مورد کمیسیون ملی اظهار نگرانی کرده و گفته این کمیسیون «در پایبندی به موازین رسمی بینالمللی در روشها و بیطرفی» قصور کرده و «هنوز مشخص نکرده فعالیت آن چگونه میتواند راهکارهای عملی پاسخگویی را ایجاد کند.» راهکار تحقیقاتی ائتلاف زیر رهبری عربستان سعودی نیز در انجام تحقیقات معتبر در بارهی موارد نقض حقوق بشر قصور کرده است. ائتلاف با انکار قاطع و مداوم موارد نقض که شماری از منابع معتبر ثبت کردهاند، در مورد ادعای تعهد خود به پاسخگویی تردید ایجاد کرده است. عربستان سعودی سال گذشته تهدید کرد که در صورتی که دبیر کل سازمان ملل ائتلاف را از «لیست ننگ» مرتکبان نقض حقوق کودکان حذف نکند، کمک مالی خود را به برنامههای مهم سازمان ملل قطع خواهد کرد.
کمیسر عالی دو سال است که خواهان تحقیق مستقل بینالمللی شده و به این درخواست ادامه میدهد.
قربانیان نقض حقوق بشر در یمن نمیتوانند مدت طولانی در انتظار انجام تحقیقات معتبر در بارهی نقض فاحش حقوق بشر بمانند. بنابراین، ما از شورای حقوق بشر میخواهیم طی نشست سی و ششم خود کمیسیون تحقیق مستقل بینالمللی برای تحقیق در بارهی موارد نقض حقوق بینالمللی حقوق بشر و نقض حقوق بینالمللی بشردوستانه به دست همهی طرفها در درگیری یمن ایجاد کند. این کمیسیون باید از اختیارات مشخص کردن حقایق و شرایط، گردآوری و نگه داری مدارک، مشخص کردن مسوؤلیت ارتکاب نقض و تعدی به حقوق بینالمللی حقوق بشر و نقض حقوق بینالمللی بشردوستانه، با هدف پایان دادن به معافیت از مجازات و تأمین پاسخگویی، برخوردار باشد.
ما از شما میخواهیم از ایجاد این کمیسیون در نشست آتی شورای حقوق بشر پشتیبانی کنید.
با احترام.
سازمانهای امضاکننده:
1. ALQST Advocating for Human Rights in Saudi Arabia
2. Americans for Democracy & Human Rights in Bahrain (ADHRB)
3. Amnesty International
4. Arab Program for Human Rights Activists
5. Arabic Federation for Democracy, Palestine
6. Arabic Network for Human Rights Information (ANHRI)
7. Association for Human Rights in Ethiopia (AHRE)
8. Avaaz
9. Bahrain Institute for Rights and Democracy (BIRD)
10. Cairo Institute for Human Rights Studies
11. CIVICUS
12. Conectas, Brazil
13. Control Arms
14. Corporación Humanas
15. Defend Defenders (the East and Horn of Africa Human Rights Defenders Project)
16. Dove Tales
17. English PEN
18. European-Saudi Organisation for Human Rights (ESOHR)
19. Friends Committee on National Legislation, US
20. Global Centre for the Responsibility to Protect
21. Gulf Centre for Human Rights
22. Human Rights and Democracy Media Centers (SHAMS)
23. Human Rights Defenders Network, Sierra Leone
24. Human Rights Law Centre, Australia
25. Human Rights Watch
26. InterAfrica Group
27. International Federation for Human Rights (FIDH)
28. International Platform against Impunity
29. International Service for Human Rights (ISHR)
30. MADRE
31. Marib Dam Foundation for Social Development, Yemen
32. Medecins du Monde
33. Migrant Forum in Asia
34. Mwatana Organisation for Human Rights, Yemen
35. NGO Working Group on Women, Peace and Security
36. Pan African Human Rights Defenders Network
37. Partnership for Justice, Nigeria
38. PAX
39. PEN International
40. Physicians for Human Rights
41. Reprieve
42. Saferworld
43. Society for Threatened Peoples, Germany
44. Win Without War, US
45. World Organisation Against Torture (OMCT)
46. Yemen Peace Project, US
47. [Name withheld], Yemen*
48. [Name withheld], Yemen*
49. [Name withheld], Yemen*
50. [Name withheld], Yemen*
51. [Name withheld], Yemen*
52. [Name withheld], Yemen*
53. [Name withheld], Yemen*
54. [Name withheld], Yemen*
55. [Name withheld], Yemen*
56. [Name withheld], Yemen*
57. [Name withheld], Yemen*
* یازده سازمان دیگر یمنی از این نامه پشتیبانی ولی به علت ترس از انتقامجویی درخواست کردهاند نام آنها اعلام نشود. نام آنها نزد دیدهبان حقوق بشر موجود است.