Durum açıklaması:
Gözlemevi, güvenilir kaynaklar tarafından, bir kadın hakları girişimi olan Özgür Kadın Hareketi (TJA - Tevgera Jinen Azad) üyesi ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyesi olan Sevil Rojbin’e uygulanan keyfi tutuklama hakkında bilgilendirilmiştir.
Elde edilen bilgilere göre, Sevil Rojbin, TJA ile birlikte kadın hakları üzerine faaliyetleri ve HDP Demokratik Yerel Yönetimler Kurulu’na üyeliği ile ilgili olarak Mardin Başsavcılığı tarafından başlatılan bir soruşturma kapsamında, 26 Haziran 2020 tarihinde polis tarafından Diyarbakır’da gözaltına alınmış ve evine baskın düzenlenmiştir.
Sevil Rojbin’in, evine düzenlenen baskın sırasında ve Diyarbakır’da alıkonulduğu süre boyunca işkence olarak nitelendirilebilecek insanlık dışı muameleye maruz bırakıldığı bildirilmiştir. Diğer şiddet türlerinin yanı sıra cinsel tacize maruz kaldığı belirtilmiştir. Adli tıp raporuna göre, bacaklarında polis köpeklerinin ısırık izleri, karın bölgesinde ayakkabı izi ve vücudunda diğer darp izleri tespit edilmiştir. Resmi şikayette bulunmak üzere Rojbin’in vücudundaki izleri gösterir fotoğraflarını çeken avukatı daha sonra ifade vermek üzere savcılığa çağrılmıştır. Bu acil eylem çağrısın yapıldığı tarihte, bahsedilen suistimallerle suçlanan polis memurları hakkında herhangi bir tedbir alınmamıştır.
Sevil Rojbin 27 Haziran 2020 tarihinde, soruşturmanın yürütüldüğü Mardin’deki Terörle Mücadele Şubesi’ne gönderilmiştir.
30 Haziran 2020 tarihinde, savcının “incelemenin devam etmesine” dayandırdığı süre uzatım talebi üzerine, mahkeme Sevil Rojbin’in gözaltı süresini dört gün daha uzatmıştır. Bu acil eylem çağrısın yayınlandığı tarih itibarıyla, Sevil Rojbin hala Mardin’de gözaltında tutulmaktadır. Sevil Rojbin ileri derecede kanser hastasıdır ve alıkonulması nedeniyle sağlığı tehdit altındadır.
Gözlemevi, insanlık dışı muamelenin yasaklandığını ve sorumluların cezalandırılmalarını sağlayacak şekilde insanlık dışı muamele iddialarının kapsamlı bir soruşturmaya tabi tutulması gerektiğini hatırlatır.
Gözlemevi, Sevil Rojbin’in keyfi olarak alıkonulmasını ve maruz kaldığı iddia edilen insanlık dışı muameleyi, meşru insan hakları faaliyetlerini cezalandırmak amacıyla gerçekleştirildiklerinin görülmesi nedeniyle, kınamaktadır. Gözlemevi, Türkiye yetkililerine, Sevil Rojbin birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı uygulanan adli taciz dahil her türlü tacize derhal son vermeleri konusunda çağrıda bulunmaktadır.
İstenen eylemler:
Lütfen aşağıdaki talepler doğrultusunda Türkiye yetkililerine yazınız:
i. Sevil Rojbin ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularının fiziksel ve ruhsal bütünlüklerinin korunmasının her koşulda teminat altına alınması;
ii. Alıkonulmalarının meşru insan hakları faaliyetlerini cezalandırmak amacıyla gerçekleştirildiğinin görülmesi nedeniyle, Sevil Rojbin’in yanı sıra keyfi olarak alıkonulan diğer tüm insan hakları savunucularının derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmaları;
iii. Sevil Rojbin ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı gerçekleştirilen adli taciz dahil her türlü tacize son verilmesi;
iv. Sevil Rojbin’in gördüğü iddia edilen insanlık dışı muamelenin sorumlularının belirlenmesi, bağımsız bir mahkemede yargılanması ve kanun uyarınca cezalandırılması için tarafsız, şeffaf, acil ve kapsamlı bir soruşturmanın yürütülmesi;
v. 9 Aralık 1998 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen BM İnsan Hakları Savunucuları Bildirgesi’nin tüm hükümlerine ve özellikle Madde 1, 6(a), 9, 11 ve 12.2’ye uyulması;
vi. Türkiye tarafından kabul edilen uluslararası sözleşmeler ve uluslararası insan hakları standartları uyarınca insan hakları ve temel özgürlüklere saygının her koşulda sağlanması.
Adresler:
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Faks: +90 (312) 525 58 31. e-posta: contact@tccb.gov.tr
• Adalet Bakanı Abdülhamit Gül. e-posta: info@adalet.gov.tr. Faks: +90 (0312) 419 33 70
• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu. e-posta: diab@icisleri.gov.tr; sti@icisleri.gov.tr
• Mardin Valiliği. e-posta: mardin@icisleri.gov.tr
• Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü. e-posta: diyarbakir155@egm.gov.tr
• Kamu Denetçiliği Kurumu, Kamu Başdenetçisi Şeref MALKOÇ. e-posta: iletisim@ombudsman.gov.tr
• Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay, Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Daimi Temsilciliği, Brüksel, Belçika. Faks: + 32 2 511 04 50. e-posta: info@turkdeleg.org; tr- delegation.eu@mfa.gov.tr
• Büyükelçi Sadık Arslan, BM Cenevre Ofisi nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği, İsviçre. e-posta: turkey.unog@mfa.gov.tr
Lütfen ülkenizdeki Türkiye büyükelçiliği ya da diplomatik misyonlarına da yazınız.
***
Paris-Cenevre, 30 Haziran 2020
Yanıtınızda atılan adımlar hakkında bu başvurunun kodunu belirterek bizi bilgilendirmenizi rica ederiz.
İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi (Gözlemevi) 1997’de Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve Dünya İşkenceyle Müdahale Örgütü (OMCT) tarafından kurulmuştur. Bu programın amacı, insan hakları savunucularına karşı baskıyı engellemek veya bu durumlara çözüm üretmek üzere müdahale etmektir. FIDH ve OMCT, uluslararası sivil toplum tarafından hayata geçirilen bir Avrupa Birliği İnsan Hakları Savunucuları Mekanizması olan ProtectDefenders.eu üyesidir.
Gözlemevi ile irtibata geçmek için acil durum hattını arayınız:
◦ E-posta: Appeals@fidh-omct.org
◦ FIDH Telefon ve faksı: + 33 1 43 55 25 18 / +33 1 43 55 18 80
◦ OMCT Telefon ve faksı: + 41 22 809 49 39 / + 41 22 809 49 29