Yeni Bilgi:
Gözlemevi, Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi önde gelen bir insan hakları avukatı olan Aytaç Ünsal’ın, adil yargılanma hakkına saygı gösterilmesi talebiyle 213 gün boyunca sürdürdüğü açlık grevinin ardından 3 Eylül 2020 tarihinde sağlık durumu sebebiyle geçici olarak tahliye edilmiş olmasına rağmen yeniden tutuklandığı bilgisine ulaşmıştır.
9 Aralık 2020 tarihinde, Aytaç Ünsal (Türkiye’nin Kuzey Batısında ve Yunanistan sınırı yakınlarında yer alan) Edirne’de gözaltına alınmıştır. İçişleri Bakanlığı, Ünsal’ın “yurtdışına kaçmasını engellemek üzere” gözaltına alındığını açıklamıştır. Gözaltında bulundurulduğu süre içinde, sürekli alması gereken ilaçlar kendisine verilmemiş ve sosyal medyada paylaşılan görüntülerden anlaşıldığı üzere kötü muameleye tabii tutulmuştur.
3 Eylül 2020 tarihinde Yargıtay’ın Ünsal’ın sağlığının bozulması sebebiyle cezasının infazının ertelenmesine dair verdiği karar, Edirne’ye gitmek üzere İstanbul’dan ayrılmasından sonra “infaz erteleme kararının koşullarını ihlal ettiği” iddiasıyla 10 Aralık 2020 tarihinde kaldırılmıştır. Öte yandan, meslektaşları ve avukatları Ünsal’ın İstanbul’dan ayrılmasının erteleme kararının koşullarını ihlal etmediğini belirterek erteleme kararının kaldırılmasını yerel mahkemelere taşımıştır. Bu acil eylem çağrısının yayınlandığı tarihte, süreç İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nde devam etmektedir.
Sağlık durumunun kritik olmasına, Kovid-19 salgınının devam etmesine ve tedavisi tamamlanana kadar cezasının infazının durdurulması için Yargıtay’ın verdiği karara rağmen Ünsal Edirne F Tipi Cezaevi’ne gönderilmiştir. Alması gereken ilaçların cezaevi yönetimi tarafından kendisine verilmediği ve sağlık durumunun hassasiyetinin devam ettiği bildirilmiştir.
Yargıtay 3 Eylül 2020 tarihinde cezasının infazının durdurulmasından bu yana, Aytaç Ünsal yetkililer tarafından hastane yönetimine yapıldığı iddia edilen baskılar nedeniyle hastanede gerekli tedaviyi görememesi ve silahlı güvenlik görevlilerince evine baskın düzenlenmesi de dahil çeşitli tacizlere maruz bırakılmıştır.
Gözlemevi, Aytaç Ünsal ve ÇHD üyesi diğer insan hakları avukatlarının 2017 yılının son aylarında gözaltına alındıklarını ve daha sonra terörle ilgili suçlamalardan tutuklandıklarını hatırlatmaktadır. ÇHD avukatları, Soma ve Ermenek maden katliamları, kentsel dönüşüm projelerine bağlı zorla yerinden etmeler, polis şiddeti ve işkence vakaları ve düşünce suçlularına ilişkin davalara bakmaktadır. Yargılama süreci boyunca, adil yargılanma hakları sürekli ihlal edilmiş ve dava gizli tanık beyanı ve cezaevindeki müvekkillerini ziyaret etmeleri benzeri “delillere” dayandırılmıştır. Yargıtay, 15 Eylül 2020 tarihinde, Aytaç Ünsal ve ÇHD üyesi diğer 13 avukatın yargılandığı davada Bölge Adliye Mahkemesi’nin kararının onamış ve böylece 3 yıl bir ay ve 15 günden 13 yıl, altı aya kadar değişen hapis cezaları kesinleşmiştir. Aytaç Ünsal’a 10 yıl altı ay hapis cezası verilmiştir.
Gözlemevi ayrıca, 5 Şubat 2020 tarihinde Aytaç Ünsal ve bazı meslektaşlarının kendileri ve müvekkilleri adına adil yargılanma talebiyle açlık grevine başladıklarını açıkladıklarını hatırlatır. Ünsal, Türkiye’de Avukatlar günü olan 5 Nisan 2020 tarihinde açlık grevini süresiz ölüm orucuna çevirmeye karar vermiştir. Daha sonra, Yargıtay 16. Ceza Dairesi tarafından 4 Eylül 2020 tarihinde hapis cezasının infazının durdurulması ve buna bağlı olarak gerçekleşen geçici tahliyesi sonrasında Aytaç Ünsal açlık grevini sona erdirdiğini açıklamıştır.
Gözlemevi, Aytaç Ünsal’ın bir insan hakları avukatı olarak meşru insan hakları faaliyetleri nedeniyle cezalandırılmasından ibaret oluğu görülmesi nedeniyle yeniden gözaltına alınması ve keyfi olarak tutuklanması hakkında ciddi endişelerini ifade eder. Gözlemevi, özellikle cezaevinde tutulmasına elvermeyen hassas sağlık durumu nedeniyle endişe duymakta ve durumun yeterli tıbbi bakım olmaması nedeniyle durumunun cezaevinde daha da kötüye gideceğinden korkmaktadır.
Gözlemevi ayrıca meslektaşları Aycan Çiçek, Barkın Timtik, Oya Aslan, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı’nın keyfi tutukluluklarının devam etmesini kınamaktadır.
Gözlemevi, cezaevindeki yedi insan hakları avukatının serbest bırakılmaları ve bu kişilerle birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı adli düzeydekiler dahil her türlü taciz uygulamasının sona erdirilmesi için çağrıda bulunmaktadır.
İstenen eylemler:
Lütfen aşağıdaki talepler doğrultusunda Türkiye yetkililerine yazınız:
i. Aytaç Ünsal’ın bedensel ve ruhsal bütünlüğünün korunmasının her koşulda teminat altına alınması ve sağlık durumunun gerektirdiği tıbbi tedaviyi almasının sağlanması;
ii.Tamamıyla insan hakları faaliyetlerine yaptırım getirilmesi amacıyla yapıldığı görüldüğünden tutuklulukları keyfi olan Aytaç Ünsal, Aycan Çiçek, Barkın Timtik, Oya Aslan, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı ile birlikte Türkiye’de keyfi olarak tutuklu bulundurulan tüm insan hakları savunucularının derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması;
iii. Aytaç Ünsal, Aycan Çiçek, Barkın Timtik, Oya Aslan, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı gerçekleştirilen adli tacizler dahil her türlü tacize son verilmesi.
Adresler:
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. e-posta: contact@tccb.gov.tr
• Adalet Bakanı Abdülhamit Gül. e-posta: info@adalet.gov.tr
• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu. e-posta: diab@icisleri.gov.tr; sti@icisleri.gov.tr
• Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay, Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Daimi Temsilciliği, Brüksel, Belçika. e-posta: info@turkdeleg.org; tr- delegation.eu@mfa.gov.tr
• Büyükelçi Sadık Arslan, BM Cenevre Ofisi nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği, İsviçre. e-posta: turkey.unog@mfa.gov.tr
Lütfen ülkenizdeki Türkiye büyükelçiliği ya da diplomatik misyonlarına da yazınız.
***
Paris-Cenevre, 8 Ocak 2021
Yanıtınızda atılan adımlar hakkında bu başvurunun kodunu belirterek bizi bilgilendirmenizi rica ederiz.
İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi (Gözlemevi) 1997’de Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve Dünya İşkenceyle Müdahale Örgütü (OMCT) tarafından kurulmuştur. Bu programın amacı, insan hakları savunucularına karşı baskıyı engellemek veya bu durumlara çözüm üretmek üzere müdahale etmektir. FIDH ve OMCT, uluslararası sivil toplum tarafından hayata geçirilen bir Avrupa Birliği İnsan Hakları Savunucuları Mekanizması olan ProtectDefenders.eu üyesidir.
Gözlemevi ile irtibata geçmek için acil durum hattını arayınız:
◦ E-posta: Appeals@fidh-omct.org
◦ FIDH Telefonu: + 33 1 43 55 25 18
◦ OMCT Telefonu: + 41 22 809 49 39