Yeni bilgi:
Gözlemevi’nin güvenilir kaynaklardan elde ettiği bilgilere göre insan hakları avukatı ve İnsan Hakları Derneği (İHD) eş başkanı Eren Keskin’in[1] evine zorla girilmiştir. Eren Keskin, barış ve insan hakları çalışmaları nedeniyle aralarında 2018 Helsinki Sivil Toplum Ödülü’nün[2] de bulunduğu çok sayıda uluslararası ödül almış ve ayrıca 2018 Martin Ennals İnsan Hakları Savunucuları Ödülü[3] finalisti olmuştur.
Elde edilen bilgilere göre, 20 Haziran 2020 tarihinde kimliği bilinmeyen kişiler evde kimse yokken Eren Keskin’in evine zorla girmiştir. Apartmandan herhangi bir şey çalınmamıştır. Ancak failler Eren Keskin’in çekmecelerini boşaltarak eşyalarını etrafa dağıtmıştır. Ayrıca, mücevherleri odasında bulunan büyük masa üzerine özellikle bırakılmıştır. Olay polise bildirilmiştir ve halihazırda soruşturma yürütülmektedir.
Gözlemevi, saldırıdan dört gün önce 12 Haziran 2020 tarihinde Eren Keskin’in 2015 yılında Türkiye’nin güneydoğusunda uygulanan sokağa çıkma yasağı ve Kürt meselesi hakkında sosyal medyada paylaştığı mesajları ile bağlantılı olarak “terör propagandası” yaptığı iddiasıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ifade vermek üzere çağrıldığını hatırlatır. Gözlemevi, yukarıda bahsedilen olayın Eren Keskin’i insan hakları faaliyetleri nedeniyle hedef alan bir tehdit ve gözdağı verme amaçlı bir saldırı olduğu endişesini taşımaktadır.
Gözlemevi, Eren Keskin’e karşı tehditlerden dolayı derin endişelerini ifade etmekte ve Türkiye’deki yetkililere, yukarıda bahsi geçen fiillere karşı şeffaf, tarafsız, acil ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmesi ve Eren Keskin ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı uygulanan adli taciz dahil her türlü tacize derhal son verilmesi çağrısında bulunmaktadır. Gözlemevi, son olarak, Türkiye’deki yetkililere gazetecileri, insan hakları savunucularını ve siyasi aktivistleri damgalamayı amaçlayan kamusal bir söylem kullanmaktan kaçınarak bu kişilerin faaliyetlerine elverişli bir ortam sağlamaları çağrısı yapmaktadır.
Arka plan bilgisi:
2013 yılından 2016 yılına kadar Eren Keskin, Özgür Gündem gazetesinin genel yayın yönetmenliği unvanını taşımış ve ayrıca 2016 yılının Mayıs ve Ağustos ayları arasında gazetenin cezaevindeki çalışanlarına destek verme amacıyla düzenlenen “nöbetçi genel yayın yönetmeni” kampanyasına katılmıştır. Özgür Gündem gazetesi, 29 Ekim 2016 tarihinde 675 sayılı KHK ile kapatılmıştır.
Dayanışma kampanyasının ardından Özgür Gündem’de eş genel yayın yönetmenliği yapan 49 kişi hakkında ceza soruşturması yürütülmüş ve bunlardan 38’i hakkında ceza davası açılmıştır. Ayrıca çok sayıda köşe yazarı hakkında da gazetede yayınlanan yazıları nedeniyle ceza davası açılmıştır. Gazetedeki yayın yönetmenliği nedeniyle Eren Keskin hakkında bir kısmı daha sonra birleştirilen toplam 143 dava açılmıştır.
Bunlara ek olarak, gazetenin beş danışma kurulu üyesi ile birlikte dört genel yayın yönetmeninin Özgür Gündem’de yayınlanan yazılar nedeniyle “devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma”, “suç işlemeye tahrik”, “terör örgütü üyeliği”, “terör örgütü propagandası yapma” ve “terör örgütlerinin açıklamalarını yayma ve nakletme” ile suçlandığı ve Özgür Gündem ana davası olarak bilinen dava, Aralık 2016’da başlamıştır. 10 Ekim 2018’de, İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi Eren Keskin’in yurtdışına çıkış yasağını kaldırmıştır. Ne var ki, Keskin hakkındaki diğer dava ve soruşturmalar nedeniyle yurtdışına çıkış yasağı devam etmektedir.
13 Ocak 2020 tarihinde Özgür Gündem ana davasının 15. duruşması İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmüştür. Savcı mütalaasında, Eren Keskin ve diğer sanıkların ”terör örgütü üyeliği” (TCK Madde 342/2 ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu Madde 5/1) suçlamasıyla cezalandırılmalarını talep etmiştir. Savcı, Eren Keskin’in gazetede yayınlanan yazıları ve gazetenin yayın yönetmenliğini yaptığı dönemde yayınlanan diğer yazılar ile terör örgütünün amaçlarını benimsediğini ve yaydığını iddia etmiştir. Bu davada üç sanık beraat etmiş ve Eren Keskin’in dosyası diğer sanıklarla birlikte ayrılmıştır.
Bugüne kadar, Eren Keskin toplamda 17,5 yıl hapis cezasına ve 400.000 TL (yaklaşık 60.000 Avro) üzerinde para cezasına çarptırılmıştır. Keskin’e verilen para cezaları ile ilgili dosyalardan, yaklaşık 300.000 TL (yaklaşık 45.000 Avro) tutarındaki ceza için istinaf ve temyiz yolları tükenmiş olduğundan Keskin söz konusu tutarı ulusal ve uluslararası dayanışma ile ödemeye başlamıştır. Hapis cezaları ve kalan para cezası için dosyalar halen İstinaf Mahkemesi ve Yargıtay’da incelenmektedir.
Bunlara ek olarak, Eren Keskin’in insan hakları avukatı olarak devam eden çalışmaları da engellenmektedir: Ağustos 2018’de Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı hukuk ekibi Keskin’in barodan çıkartılması ile sonuçlanabilecek bir disiplin soruşturmasının başlatılması talebiyle İstanbul Barosu’na başvuruda bulunmuştur. Soruşturma halen devam etmektedir.
İstenen eylemler:
Lütfen aşağıdaki talepler doğrultusunda Türkiye yetkililerine yazınız:
i. Eren Keskin ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularının fiziksel ve ruhsal bütünlüklerinin korunmasının her koşulda teminat altına alınması;
ii. Yukarıda bahsedilen fillerin sorumlularının belirlenmesi, bağımsız bir mahkemede yargılanması ve kanun uyarınca cezalandırılması için tarafsız, şeffaf, acil ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmesi ve soruşturma sonucunun kamuya duyurulmasının sağlanması;
iii. Eren Keskin ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı gerçekleştirilen adli tacizler dahil her türlü tacize son verilmesi ve herhangi bir engelleme olmaksızın insan hakları faaliyetlerine devam edebilmelerinin sağlanması;
iv. 9 Aralık 1998 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen BM İnsan Hakları Savunucuları Bildirgesi’nin tüm hükümlerine ve özellikle 1. ve 12. Maddelerine uyulması;
v. Türkiye tarafından kabul edilen uluslararası sözleşmeler ve uluslararası insan hakları standartları uyarınca insan hakları ve temel özgürlüklere saygının her koşulda sağlanması.
Adresler:
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Faks: +90 (312) 525 58 31. e-posta: contact@tccb.gov.tr
• Adalet Bakanı Abdülhamit Gül. e-posta: info@adalet.gov.tr. Faks: +90 (0312) 419 33 70
• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu. e-posta: diab@icisleri.gov.tr; sti@icisleri.gov.tr
• Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay, Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Daimi Temsilciliği, Brüksel, Belçika. Faks: + 32 2 511 04 50. e-posta: info@turkdeleg.org; tr- delegation.eu@mfa.gov.tr
• Büyükelçi Sadık Arslan, BM Cenevre Ofisi nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği, İsviçre. E-posta: turkey.unog@mfa.gov.tr
Lütfen ülkenizdeki Türkiye büyükelçiliği ya da diplomatik misyonlarına da yazınız.
***
Cenevre-Paris, 22 Haziran 2020
Yanıtınızda atılan adımlar hakkında bu başvurunun kodunu belirterek bizi bilgilendirmenizi rica ederiz.
İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi (Gözlemevi) 1997’de Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve Dünya İşkenceyle Müdahale Örgütü (OMCT) tarafından kurulmuştur. Bu programın amacı, insan hakları savunucularına karşı baskıyı engellemek veya bu durumlara çözüm üretmek üzere müdahale etmektir. FIDH ve OMCT, uluslararası sivil toplum tarafından hayata geçirilen bir Avrupa Birliği İnsan Hakları Savunucuları Mekanizması olan ProtectDefenders.eu üyesidir.
Gözlemevi ile irtibata geçmek için acil durum hattını arayınız:
◦ E-posta: Appeals@fidh-omct.org
◦ FIDH Telefon ve faksı: + 33 1 43 55 25 18 / +33 1 43 55 18 80
◦ OMCT Telefon ve faksı: + 41 22 809 49 39 / + 41 22 809 49 29
[1] Eren Keskin, yaklaşık otuz sene boyunca azınlık haklarının korunması, kadına karşı şiddetin önlenmesi ile militarizm ve işkenceye karşı kampanya yürütülmesi gibi alanlarda çalıştı. Eren Kesin ayrıca trans bireylere ve kadınlara gönüllü olarak hizmet sağlayan Gözaltında Cinsel Taciz ve Tecavüze Karşı Hukuki Yardım Bürosu’nun da kurucusudur.
[2] Bkz. https://www.nhc.nl/helsinki-civil-society-award-2018-goes-to-eren-keskin/
[3] Bkz. 13 Mayıs 2019 tarihinde FIDH tarafından yayınlanan basın açıklaması: https://www.fidh.org/en/region/europe-central-asia/turkey/turkey-fidh-supports-the-human-rights-activist-eren-keskin