Durum açıklaması:
Gözlemevi, güvenilir kaynaklar tarafından, tamamı Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi olan 19 önde gelen avukattan aralarında Aycan Çiçek, Ebru Timtik, Oya Aslan, Aytaç Ünsal, Barkın Timtik, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı’nın olduğu avukatların devam eden keyfi tutuklulukları ve adli tacizleri ile birlikte aralarında Ayşegül Çağatay, Didem Baydar Ünsal, Ezgi Çakır, Naciye Demir, Şükriye Erden, Yağmur Ereren, Yaprak Türkmen, Zehra Özdemir, Ahmet Mandacı, Özgür Yılmaz ve Süleyman Gökten’in bulunduğu avukatlara uygulanan adli taciz hakkında bilgilendirilmiştir. Söz konusu insan hakları avukatları bugüne kadar, Soma ve Ermenek’teki maden katliamları, kentsel dönüşüm projelerinden kaynaklı zorla yerinden etmeler, polis şiddeti ve işkence olayları ile düşüncü suçlarına ilişkin davalarda hak ihlaline uğramış birçok müvekkili temsil etmiştir.
Elde edilen bilgilere göre, halihazırda Yargıtay, terörle ilgili suçlamalardan hüküm verilmesinin ardından cezaları İstinaf Mahkemesi tarafından onanan ve aralarında Aycan Çiçek, Ayşegül Çağatay, Didem Baydar Ünsal, Ebru Timtik, Ezgi Çakır, Naciye Demir, Şükriye Erden, Yağmur Ereren, Yaprak Türkmen, Zehra Özdemir, Ahmet Mandacı, Aytaç Ünsal, Barkın Timtik, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu, Özgür Yılmaz, Selçuk Kozağaçlı ve Süleyman Gökten’in bulunduğu 18 avukatın dosyasını incelemektedir.
2017 yılının son aylarında, tamamı ÇHD üyesi 17 avukat önce gözaltına alınmış ve ardından tutuklanmıştır. Gözaltı ve tutuklamalar, insan hakları avukatları olarak faaliyetleri nedeniyle terör suçlamaları ile 20 avukata karşı başlatılan kovuşturmanın bir parçasıdır.
Dava boyunca, avukatların adil yargılanma hakları sürekli ihlal edilmiş ve dava dosyası gizli tanık beyanı ya da cezaevinde bulunan müvekkillerine yaptıkları ziyaretler benzeri “delillere” dayandırılmıştır. Bir hafta süren duruşmaların ardından 14 Eylül 2018 tarihinde, tutuklu 17 avukatın tamamı İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından serbest bırakılmıştır. Ne var ki aynı mahkeme heyeti, Savcının karara itirazı üzerine, ilk kararlarının üzerinden henüz 24 saat geçmeden 12 avukatın tekrar tutuklu yargılanmasına karar vermiştir. Sonrasında ise serbest bırakılmaları kararını alan mahkeme heyeti, davadan alınarak başka mahkemelerde görevlendirilmişlerdir.
20 Mart 2019 tarihinde, İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi yukarıda adları geçen 18 avukat hakkında 3 yıl 1 ay 15 gün ile 18 yıl 9 ay arasında değişen sürelerle hapis cezasına hükmetmiştir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi bu karara yapılan itirazları 8 Ekim 2019 tarihinde reddetmiştir ve dava temyiz incelemesi için Yargıtay’ın önünde bulunmaktadır. Davada yargılanmakta olan diğer bir avukat Oya Aslan’ın dosyası ise ayrılmıştır.
Şu anda, Aycan Çiçek, Ebru Timtik, Aytaç Ünsal, Barkın Timtik, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı’dan oluşan 7 avukatın tutukluluğu devam ederken 18 avukat hakkında hapis cezasına hükmedilmiştir. Cezalarının Yargıtay tarafından onanması halinde hükümlü tüm avukatlar için hapis cezalarının infazı başlayacaktır. Oya Aslan hakkında açılan dava ise devam etmekte ve Oya Aslan tutuklu yargılanmaktadır.
3 Şubat 2020 tarihinde, yukarıda adları geçen sekiz avukat gerek müvekkilleri gerekse kendileri için adil yargılanma talebiyle cezaevinde açlık grevine başlamıştır. Bu avukatlardan altısı süreç içinde sağlık nedeniyle açlık grevlerine son vermiş, ancak Ebru Timtik ve Aytaç Ünsal açlık grevine devam etmiştir. İki avukat, aynı zamanda Avukatlar günü olan 5 Nisan 2020 tarihinde açlık grevlerini sınırsız ölüm orucuna çevirmiştir ve o günden bu yana ölüm orucuna devam etmektedir.
Gözlemevi, ÇHD üyesi avukatlara karşı uygulanan keyfi tutuklama ve adli tacizi, insan hakları avukatları olarak yürüttükleri meşru insan hakları faaliyetlerini cezalandırmak amacıyla gerçekleştirildiklerinin görülmesi nedeniyle, şiddetle kınamaktadır. Gözlemevi, Ebru Timtik ve Aytaç Ünsal’ın devam eden ve hayati tehlike oluşturan ölüm oruçları konusunda ciddi endişelerini ifade etmektedir. Gözlemevi, Türkiye yetkililerine, söz konusu avukatlarla birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı uygulanan adli taciz dahil her türlü tacize derhal son vermeleri konusunda çağrıda bulunmaktadır.
Talep edilen eylemler:
Lütfen aşağıdaki talepler doğrultusunda Türkiye yetkililerine yazınız:
i. Aycan Çiçek, Ebru Timtik, Oya Aslan, Aytaç Ünsal, Barkın Timtik, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularının bedensel ve ruhsal bütünlüğünün korunmasının her koşulda teminat altına alınması;
ii. Tutukluluklarının tamamıyla insan hakları faaliyetlerine yaptırım getirme amacıyla kullanıldığı görüldüğünden keyfi olarak tutuklu bulundurulan Aycan Çiçek, Ebru Timtik, Oya Aslan, Aytaç Ünsal, Barkın Timtik, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı ile Türkiye’de keyfi olarak tutuklu bulunan tüm insan hakları savunucularının koşulsuz ve derhal salıverilmesi;
iii. Aycan Çiçek, Ayşegül Çağatay, Didem Baydar Ünsal, Ebru Timtik, Ezgi Çakır, Naciye Demir, Oya Aslan, Şükriye Erden, Yağmur Ereren, Yaprak Türkmen, Zehra Özdemir, Ahmet Mandacı, Aytaç Ünsal, Barkın Timtik, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu, Özgür Yılmaz, Selçuk Kozağaçlı ve Süleyman Gökten ile birlikte Türkiye’deki tüm insan hakları savunucularına karşı gerçekleştirilen adli tacizler dahil her türlü tacize son verilmesi;
iv. Yargıtay önündeki dosyalarının adil yargılanma hakları korunarak ve halihazırda ilk derece ve istinaf aşamalarında bu haklarının ağır şekilde ihlal edildiği dikkate alınarak incelenmesinin sağlanması;
v. Artan Kovid-19 tehdidi karşısında, başta ölüm orucunda olan Aytaç Ünsal ve Ebru Timtik olmak üzere, Aycan Çiçek, Oya Aslan, Barkın Timtik, Behiç Aşçı, Engin Gökoğlu ve Selçuk Kozağaçlı’nın ve tutuklu diğer tüm insan hakları savunucularınınderhal serbest bırakılmaları da dahil olmak üzere sağlık ve güvenliklerinin korunması için gerekli tüm tedbirlerin alınmasının değerlendirilmesi;
vi. 9 Aralık 1998 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen BM İnsan Hakları Savunucuları Bildirgesi’nin tüm hükümlerine ve özellikle 1. ve 12. Maddelerine uyulması;
vii. Türkiye tarafından kabul edilen uluslararası sözleşmeler ve uluslararası insan hakları standartları uyarınca insan hakları ve temel özgürlüklere saygının her koşulda sağlanması.
Adresler:
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Faks: +90 (312) 525 58 31. e-posta: contact@tccb.gov.tr
• Adalet Bakanı Abdülhamit Gül. e-posta: info@adalet.gov.tr. Faks: +90 (0312) 419 33 70
• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu. e-posta: diab@icisleri.gov.tr; sti@icisleri.gov.tr
• Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay, Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Daimi Temsilciliği, Brüksel, Belçika. Faks: + 32 2 511 04 50. e-posta: info@turkdeleg.org; tr-delegation.eu@mfa.gov.tr
• Büyükelçi Sadık Arslan, BM Cenevre Ofisi nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği, İsviçre. e-posta: turkey.unog@mfa.gov.tr
Lütfen ülkenizdeki Türkiye büyükelçiliği ya da diplomatik misyonlarına da yazınız.
***
Paris-Cenevre, 8 Haziran 2020
Yanıtınızda atılan adımlar hakkında bu başvurunun kodunu belirterek bizi bilgilendirmenizi rica ederiz.
İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi (Gözlemevi) 1997’de Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH) ve Dünya İşkenceyle Müdahale Örgütü (OMCT) tarafından kurulmuştur. Bu programın amacı, insan hakları savunucularına karşı baskıyı engellemek veya bu durumlara çözüm üretmek üzere müdahale etmektir. FIDH ve OMCT, uluslararası sivil toplum tarafından hayata geçirilen bir Avrupa Birliği İnsan Hakları Savunucuları Mekanizması olan ProtectDefenders.eu üyesidir.
.
Gözlemevi ile irtibata geçmek için acil durum hattını arayınız:
• E-posta: Appeals@fidh-omct.org
• FIDH Telefon ve faksı: + 33 1 43 55 25 18 / +33 1 43 55 18 80
• OMCT Telefon ve faksı: + 41 22 809 49 39 / + 41 22 809 49 29