ما نقش حیاتی و الزامی دادگاه بینالمللی جزایی را در مبارزه با معافیت از مجازات در مورد نقضِ فاحشِ حقوق بینالمللی حقوق بشر و حقوق بینالمللی بشردوستانه در مواردی که دولتها ناتوان یا بیمیل از تحقیق و پیگرد واقعی متهمان هستند، تشخیص میدهیم. بهویژه، ما نگران هستیم که نبودِ رویههای قضایی برای توجه به جنایتهای جدی بینالمللی در آفریقا باعث شده که بهرهمندی مرتکبان این جنایتها از معافیت از مجازات ادامه یابد و هزاران قربانی آفریقایی از حق دریافت پاسخ و عدالت محروم شوند.
ما از تلاشهای قاطع بعضی از دولتها در سطح ملی برای پیگرد جنایتهای بینالمللی حمایت میکنیم، اما یادآوری میکنیم جنایتهایی که در کنیا و سودان رخ داده با معافیت از مجازات و نقض حقوق بشر مداوم همراه هستند [1].
در این زمینه، سازمانهای ما بهشدت از پیشنهادهای دولتهای کنیا و آفریقای جنوبی در باره رسیدگی دادگاه به پروندههای کنیا و البشیر نگران هستند. ما تأکید میکنیم که دولتها بایستی طی مجمع کشورهای عضو اساسنامهی رُم ـ که فقط مجمعی سیاسی است ـ از بحث دربارهی امور قضایی پرهیز کنند، زیرا این کار ممکن است به تلاش برای سیاسی کردن روال قضایی دادگاه و مداخله در استقلال قضایی و دادستانی آن بیانجامد.
به علاوه، ما از تلاشهای رئیس مجمع کشورهای عضو اساسنامهی رُم برای بهبود رابطهی دادگاه بینالمللی جزایی با دولتهای آفریقایی و تعهد شماری از کشورهای آفریقایی عضو نسبت به دادگاه بینالمللی جزایی استقبال میکنیم. ما همچنین از درخواست اخیر آغاز تحقیقات در گرجستان و بررسیهای جاری مقدماتی در مناطق دیگر استقبال میکنیم. ما از کشورهای عضو میخواهیم با دادگاه بینالمللی جزایی در تحقیقات و پیگرد جنایتهای زیر صلاحیت آن همکاری کامل کنند. در این زمینه، ما از کشورهای عضو میخواهیم اهمیت تسهیل اختیارات اجرایی دادگاه را تشخیص دهند و در موارد مشخص حمایت اجرایی ابراز کنند، از جمله با تعهد به اجرای حکمهای جلبی که دادگاه صادر کرده است.
تبلیغ حق عدالت و غرامتِ قربانیانِ مهمترین موارد نقض حقوق بشر اولویت اصلی سازمانهای ماست. بنابراین، کشورهای عضو را تشویق میکنیم مقررات اساسنامهی رُم را بهطورِ کامل و مؤثر به اجرا بگذارند و اطمینان یابند که این حقوق از طریق قوانین داخلی تضمین شود؛ از صندوق امانی مستحکمی برای قربانیان حمایت کنند؛ از مشارکت مؤثرِ قربانیان در رویههای دادگاه بینالمللی جزایی اطمینان حاصل کنند، از جمله از طریق داشتن وکیل از مراحل اولیهی تحقیقات؛ از برنامهی محکمی برای محافظت از قربانیان و شاهدان حمایت کنند و بر حضور نیرومند در محل به منظور دسترسی هدفمند به قربانیان و جوامع متاثر از جرایم اصرار بورزند.
توصیههایی به کشورهای عضو:
• از یکپارچگی و جهانشمولی اساسنامهی رُم، از جمله استقلال قضایی و دادستانی دادگاه، در هر فرصتی در مجمع کشورهای عضو دفاع کنید؛
• با گنجاندن موارد پیشنهادی دولتهای کنیا و آفریقای جنوبی در دستور کار مخالفت کنید، زیرا این پیشنهادها با هدف مداخله در رویههای قضایی جاری، تأثیر بر آنها و تضعیف آنها ارایه میشوند؛
• به حق عدالت و غرامت برای قربانیان در مهمترین موارد نقض حقوق بشر و جنایتهای بینالمللی و اجرای مؤثر این حقوق در قوانین داخلی توجه ویژه کنید؛
• از مشارکت مؤثرِ قربانیان در رویههای دادگاه بینالمللی جزایی حمایت کنید، از جمله از طریق داشتن وکیل از مراحل اولیهی تحقیقات؛ بر حضور نیرومند در محل به منظور دسترسی هدفمند به قربانیان و جوامع متاثر از جرایم و حمایت محکم از برنامهها و اقدامات محافظت از قربانیان و شاهدان اصرار بورزید؛
• از صندوق امانی برای قربانیان حمایت و اطمینان حاصل کنید که نظریات، نیازها و دغدغههای قربانیان در هر مرحله از تأمین غرامت در نظر گرفته شود؛
• بودجهی درخواستی دادگاه بینالمللی جزایی را تصویب کنید تا این دادگاه بتواند در موارد دیگرِ مشمول در صلاحیت خود آغاز به تحقیق کند؛
• با دادگاه بینالمللی جزایی در تلاشهای آن برای تحقیق و اجرای عدالت در مورد مسؤولان جنایتهای بینالمللی همکاری کامل کنید؛
• اهمیت تسهیل اختیارات اجرایی دادگاه و دادن تعهدات سیاسی را در موارد مشخص، از جمله با اجرای حکمهای جلبی که دادگاه صادر میکند، تشخیص دهید.
مطالب دیگر دربارهی این موضوع:
• توصیههای فدراسیون به چهاردهمین مجمع کشورهای عضو اساسنامهی دادگاه بین المللی جزایی
• نامهی سازمانهای جامعهی مدنی و سازمانهای بینالمللی حاضر در آفریقا