محاکمه حسین حَبری، دیکتاتور پیشین چاد، امروز در داکار در شعبه ویژه دادگاه آفریقا، دادگاهی بین المللی در نظام دادگستری سنگال، آغاز شد. اولین بار است که یکی از رهبران پیشین آفریقا در چارچوبِ صلاحیت قضایی یک کشور دیگر آفریقایی محاکمه می شود.
حسین حَبری به جنایت های علیه بشریت، جنایت های جنگی و شکنجه متهم است و در صورت محکومیت در تمام موارد اتهامی ممکن است به حبس ابد محکوم شود. پایان تلاش 20 ساله قربانیان و سازمان های پشتیبان آنها برای رسیدن به عدالت در پیش است.
عبدالکریم لاهیجی، رییس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، گفت: «این محاکمه رویدادی تاریخ ساز است که باید برای هزاران قربانی که 20 سال است در انتظار این لحظه به سر می برند عدالت به ارمغان آورد. همچنین این رویداد نشان می دهد که بالاترین مقام یک کشور را می توان به خاطر جرایمی که مرتکب شده مورد پیگرد و محاکمه قرار داد. این نشانه بسیار مثبت و نیرومندی در مبارزه علیه معافیت از مجازات در آفریقاست.»
دیکتاتور پیشین چاد که از سال 1982 تا 1990 رییس جمهوری کشور بود، در دادگاه ویژه آفریقا محاکمه می شود. سنگال و اتحادیه آفریقا این دادگاه ویژه را درفوریه 2013 برای پیگرد و محاکمه متهمان اصلی جرایم و موارد نقض حقوق بین المللی در چاد در زمان حکومت حسین حَبری تشکیل دادند. حَبری به هزاران قتل سیاسی، استفاده نظام مند از شکنجه و دزدی از اموال عمومی طی سالیان ریاست جمهوری اش متهم است.
با فرارسیدن تاریخ محاکمه در سنگال، محاکمه های اعضای دیگر رژیم حَبری در چاد که متوقف شده بود، سرانجام دوباره به راه افتاد. در 25 مارس 2015، دادگاه کیفری انجامنا هفت مامور پیشین اداره اسناد و امنیت، از جمله صالح یونس رییس اداره را به خاطر «ترور» و «شکنجه» به حبس ابد محکوم کرد.
فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر و سازمان های عضو آن در چاد و سنگال بی وقفه در مورد پرونده حَبری فعالیت کرده اند. آنها نقشی محوری در تهیه مدارک برای پرونده بازی کرده اند و در کنار آن در مسایل قضایی نیز با همراهی قربانیان در تلاش برای دستیابی به عدالت، شرکت داشته اند.
ژاکلین مودینا، رییس جامعه ترویج و دفاع از حقوق بشر در چاد (ATPDH) و وکیل قربانیان گفت: «پس از فراز و نشیب طولانی حقوقی به مدت 15 سال، دیکتاتور پیشین سرانجام محاکمه می شود. این نتیجه شجاعت، پیگیری و عطش برای عدالت قربانیان و سازمان های جامعه مدنی است. این نشان می دهد که از این پس، دیکتاتورها، جنگ سالاران و جنایتکاران در آفریقا محاکمه خواهند شد. این گامی اساسی به جلو در راه عدالت و پیام امید برای تمام قربانیان جنایت ها در آفریقا و جاهای دیگر جهان است.»
جامعه حقوق بشر چاد (LTDH) و جامعه ترویج و دفاع از حقوق بشر در چاد، سازمان های عضو فدراسیون در چاد، اولین گروه هایی بودند که به هدایت و بسیج قربانیان رژیم حَبری برای پیگرد دیکتاتور پیشین و یاران او در دادگاه های چاد، بلژیک و سنگال پرداختند. فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر و دیده بان حقوق بشر به درخواست سازمان های چاد در ماموریت های حقیقت یابی به سازمان های دیگر پیوستند، در محل مدارک جمع آوری کردند و به قربانیان در تلاش برای دستیابی به عدالت به هر روش ممکن کمک کردند.
دوبیان آسینگار، رییس افتخاری جامعه حقوق بشر چاد و نماینده فدراسیون در کمیته بین المللی محاکمه عادلانه حسین حَبری، گفت: «بیست سال است که ما در کنار قربانیان برای آوردن حَبری و اعضای دولت او به دادگاه مبارزه کرده ایم. این لحظه ای تاریخی برای تمام مردم چاد و تمام آفریقایی ها و قربانیان رهبران مستبد در سراسر جهان است. می بینیم که محاکمه مرتکبان جنایت های جدی، حتا رهبران اصلی سیاسی، ممکن است. زمان چیزی را تغییر نمی دهد. آنها باید به قربانیان خود پاسخ بدهند. این است معنای محاکمه داکار.»
فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر دو سند توضیحی در سامانه اینترنتی خود منتشر کرده است (پرسش و پاسخ در باره پرونده حسین حَبری و روزشمار پرونده حسین حَبری) و در آغاز محاکمه حضور دارد. قرار است این محاکمه سه ماه طول بکشد.
فدراسیون و سازمان های عضو آن در چاد و سنگال، دیده بان حقوق بشر، همکاری به خاطر حقوق بشر، عفو بین الملل، انجمن دمکراسی و حقوق بشر در آفریقا و ده ها سازمان دیگر آفریقایی و بین المللی اعضای بنیانگذار کمیته بین المللی محاکمه عادلانه حسین حَبری هستند که سال ها به خاطر برپاکردن محاکمه ای عادلانه برای حسین حَبری و اعضای رژیم او فعالیت کرده اند.