گزارش ما را دربارهی وضعیت زنان مدافع حقوق بشر در عربستان سعودی بخوانید: وضعیت زنان مدافع حقوق بشر در عربستان سعودی: محکوم به سکوت
فراخوان سازمانهای غیردولتی به اقدام: StandWithSaudiHeroes#
بستهی اطلاعاتی برای استفادهی رسانهها
عربستان سعودی در سالهای اخیر، در کنار برنامه «دورنمای ۲۰۳۰» با هدف مدرن سازی و اصلاحات اقتصادی در این کشور، کلیهی امکانات را برای بهراهاندازی کارزار گستردهی روابط عمومی با هدف ترمیم شهرت خود که در اثر سرکوب شدید مخالفان و اقدامات آن در یمن خدشهدار شده است، به کار گرفته است. یکی از عناصر محوری در اقدام به اعادهی حیثیت، تامین مالی رویدادهای فرهنگی و ورزشی است. از زمانی که روزنامهنگار جمال خاشقجی به قتل رسید این گونه تلاشها سرعت یافته است. فرانسه که یکی از همکاران راهبردی دیپلماتیک و نظامی عربستان است، یکی از اهداف اصلی این راهبرد تامین مالی برای رویدادها و سازماندهی همکاریها به شمار میرود.
منابع عظیم مالی که رژیم سعودی به کار میگیرد نباید باعث فراموش کردن وضعیت فاجعهبار حقوق بشر در این کشور و سخن گفتن از آن طی مسابقه اتومبیلرانی داکار شود.
برای مثال، این کشور هنوز به اجرای مجازات اعدام در سطحی گسترده ادامه میدهد و بیش از ۱۸۰ اعدام در سال ۲۰۱۹ و ۱۵۰ اعدام در سال ۲۰۱۸ انجام داده است. در تاریخ ۲۳ آوریل ۲۰۱۹ یعنی دو روز پیش از نشست خبری برای اعلام برنامهی مسابقهی اتومبیلرانی داکار، ۳۷ زندانی از جمله افرادی که در کودکی دستگیر شده بودند اعدام شدند. اکثر آنها مسلمانان شیعه بودند که اقلیتی محروم از حقوق خود در این کشور هستند. در تاریخ ۲ ژانویه ۲۰۱۶ نیز ۴۷ قربانی بهطورِ دسته جمعی اعدام شدند. روشهای اعدام بهویژه خشونتبار است: گردن زنی، به صلیب کشیدن و در صورت زنای محصنه سنگسار.
وضعیت مخالفان، فعالان و روزنامهنگاران هنوز بحرانی است و شماری از مدافعان حقوق بشر در حال حاضر حکمهای زندان از ۶ سال تا ۳۰ سال را میگذرانند. قتل روزنامهنگار و مخالف سرشناس جمال خاشقچی در داخل کنسولگری عربستان در استانبول در اکتبر سال ۲۰۱۸ جهان را تکان داد. اما او تنها کسی نبود که بهروش قهری ناپدید شد. با وجود موج بیسابقهی ابراز خشم بین المللی، ناپدید کردنهای قهری ادامه داشته است و از جمله مروان المریسی (روزنامهنگار)، سلیمان الدویش (رهبر دینی) و عبدالرحمان الضدان (فعال حقوق بشردوستانه) ناپدید شدهاند. آخرین موج دستگیریها در نوامبر ۲۰۱۹ شماری از روشنفکران و روزنامهنگاران را دربرگرفت.
وضعیت کسانی که در راه حقوق زنان مبارزه کردهاند هنوز نگران کننده است. از ماه مه تا ژوئیه ۲۰۱۸، موجی از دستگیری رهبران معترضان رخ داد. لوجن الهذلول از مبارزان سرشناس در راه حق رانندگی زنان از جمله دستگیرشدگان بود. او و بعضی از دستگیرشدگان دیگر طی بازداشت شکنجه شدند و هنوز در زندان به سر میبرند. در ماههای مارس و آوریل ۲۰۱۹، ۱۴ تن از پشتیبانان آنها دستگیر شدند.
بهطور کلی، چارچوب قانون گذاری و مقررات هنوز به شدت محافظه کارانه و سرکوبگرانه است، بهویژه نسبت به زنان که نظام قیمومت مردان آنها را در تمام عمر صغیر محسوب میکند. این چارچوب برای آزار دادن، پیگرد و محکوم کردن کسانی که به کار گرفته میشود که بهطورِ صلحآمیز از حق آزادی بیان و تشکل خود استفاده میکنند. برای نمونه، تشدید مقررات ضد تروریسم در سال ۲۰۱۷ بهطور عمده برای حمله به فعالان صلحجو به کار گرفته شده است. سرانجام، اقلیتها و از جمله شیعیان، کارگران مهاجر و افراد بدون ملیت هنوز مورد تبعیض قرار دارند.
در خارج از کشور، مداخلهی رو به رشد عربستان سعودی بهویژه در یمن دارای پیامدهای جدی بوده است. سازمان ملل وضعیت یمن را بدترین بحران انسانی جهان توصیف کرده است. ائتلاف زیر رهبری عربستان متهم به ارتکاب جنایتهای جنگی در این درگیری است که از سال ۲۰۱۵ تاکنون بیش از ۱۰۰۰۰۰ تلفات داشته است. با وجود این، فرانسه به فروش اسلحه و تجهیزات نظامی به این ائتلاف ادامه میدهد. در آوریل ۲۰۱۸، فدراسیون و برنامه نظارت بر تسلیحات (OBSARM) گزارشی را منتشر کردند که «شاخصهای وجود» تجهیزات نظامی در این کشور را نشان میداد
علاوه بر این، این نوع مداخله در سازمانهای بین المللی نیز به کار گرفته شده است. در سال ۲۰۱۷ فدراسیون گزارشی را منتشر کرد که نشان میداد ریاض یک بار دیگر میکوشید با استفاده از منابع مالی خود نظام حقوق بشری سازمان ملل را تضعیف کند.
در مواجهه با این کارنامه فاجعه آمیز که در بستهی اطلاعاتی برای استفادهی رسانهها به شرح آمده است، سازمانهای ما بهویژه خواستار آن شدند که:
ـ سازمان دهندگان مسابقه اتومبیلرانی، رقابت کنندگان و مجریان رسمی پخش این مسابقه وضعیت حقوق بشر را در سطح علنی مطرح کنند و بر دولتمردان سعودی فشار وارد آورند تا مدافعان حقوق بشر در این کشور را ـ از جمله زنانی را که به خاطر استفاده از حقوق اساسی خود برای اعتراض در مورد حق رانندگی بازداشت شدهاند ـ آزاد و اتهامهای علیه آنها را لغو کنند.
ـ دولتمردان سعودی کلیهی اتهامها علیه مدافعان حقوق بشر را لغو و فوری و بدون قید و شرط کلیهی کسانی را ـ از جمله فعالان زن را ـ که فقط به خاطر استفاده از آزادیهای اساسی در بازداشت به سر میبرند، آزاد کنند.
بستهی اطلاعاتی برای استفادهی رسانهها را بخوانید.