فدراسیون بین‌المللی حقوق بشر

photo by Armanshahr/OPEN ASIA / Matthieu Hackière

لطفاً خودتان را معرفی کنید.
من عبدالحمید مبارز هستم. در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل و از رشته روابط بین الملل فارغ التحصیل شدم. پس از فراغت از تحصیل به ترتیب معاون روزنامه انیس، رییس آژانس اطلاعاتی باختر، مدیر عمومی روابط فرهنگی، مدیر ارتباط عامه در وزارت اطلاعات و فرهنگ، والی بامیان، والی نیمروز، والی لوگر و در حال حاضر هم رییس اتحادیه ملی خبرنگاران هستم.

آیا خاطره ای دارید که در آن حقوق بشری شخص شما نقض شده و این مساله در زندگی شما تاثیرگذار بوده باشد؟
یکی از بدترین خاطرات من ورود قوای شوروی به کشور بود. با ورود قوای شوروی به کشور شغل و اشتغال من هم متزلزل شد و در آخر مجبور به ترک وطن شدم.

سه دستاورد مهم دوران جدید چه بوده است؟
دستاورد بسیار عمده آزادی بیان است. این آزادی بزرگترین و کامل ترین نوع آزادی بیان در طول تاریخ افغانستان است. دستاورد بعدی آزادی نسبی زنان کشور است. نسبت به گذشته وحشتناکی که زنان در آن تنفس می کردند وضعیت کنونی بسیار ایده آل به نظر می رسد.

چه چیزی در دوران جدید اعتماد شما را جلب کرده و شما آن را به عنوان یک نو آوری و ابتکار مثبت ارزیابی می کنید؟
همین که ما در حال گذار به دموکراسی هستیم خود این حرکت اعتمادبخش است و من آن را به فال نیک می گیرم. چون دموکراسی خواست کل مردم کشور است ماندگاری آن هم در دست مردم است و من مطمئنم که مردم هرگز از آن نخواهند گذشت.

مهم ترین ترس امروز شما چیست؟
مهمترین ترس من این است که حکومت بعدی ای که سر کار می آید نتواند اصلاحات لازم و اساسی را در زمینه های سیاسی و اجتماعی ایجاد کند چون ما به شدت به چنین اصلاحاتی نیازمندیم. دولت بعدی باید درک درستی از موقعیت و شرایط افغانستان داشته باشد و برای حل مشکلات پیش رو برنامه عملی داشته باشد.

سه چالش بزرگ پیش روی افغانستان چیست؟
به دلیل جنگ های چند دهه اخیر، بخشی از هموطنان ما به خارج از کشور مهاجرت کردند و فرزندان شان که در حال حاضر قشر جوان مهاجرین را تشکیل می دهند در دامن فضای فرهنگی و اجتماعی غرب پرورش یافته اند و با همین ایده ها به کشور بازگشته اند. یک گروه دیگر کسانی بودند که در جنگ های چند دهه اخیر دست داشتند و حتا قسمتی از عمر خود را در کوه ها و دشت های کشور گذراندند و کمتر با فضای شهری و شهرنشینی آشنا هستند. این گروه به دلایل مختلف عمدتا بی سوادند و از کمترین سطح تحصیلات برخوردارند. ذهنیت این گروه با محافظه کاری و در تقابل با تجدد پرورش یافته است. چالش از همین نقطه شروع می شود. تقابل محافظه کاران سنتی که در داخل کشور حضور داشتند با مهاجرین تربیت یافته و تحصیل کرده ای که از غرب برگشته اند. این برخوردها و درگیری ها نمودهایی هم در پی داشته است. به طور مثال تاکنون چهار بار قانون رسانه های همگانی تغییر کرده است و هر بار بین محافظه کاران و تجددطلبان این قانون دست به دست شده است. اما در مورد قانون مواد مخدر حتا یک بار هم تغییری ایجاد نشده، با این که خوب می دانید که مبارزه با مواد مخدر در کشوری مثل افغانستان چه قدر ضروری و مهم است.

فکر می‏کنید جامعه افغانستان امروز اجازه خواهد داد که دوباره سناریوی بسته شدن مکاتب به روی دختران و عدم حضور اجتماعی زنان تکرار شود؟
من فکر می کنم با فروپاشی طالبان تغییرات بسیار عمده ای در کشور به وجود آمده است. با وجود این همه تغییرات اساسی و ساختاری، طالب دیگر توان تسلط بر کشور را ندارد. به نظر من مردم آزادی خواه افغانستان هرگز اجازه نخواهند داد چنین سناریویی دوباره تکرار شود.

آیا خاطره ای دارید که در آن حقوق بشری یکی از اعضای زن خانواده و یا آشنایان شما نقض شده باشد؟
در خانواده من مورد نقض حقوق بشری زنان نبوده است؛ دلیل آن هم این است که اکثر فامیل های ما خارج از کشوراند و با فرهنگ تساوی طلب غربی رشد یافته اند.

سه عامل بازدارنده در مقابل مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چیست؟
یکی از عوامل بازدارنده رسم و رواج های ناپسند در جامعه است. این رسم و رواج ها مخالف هر گونه فعالیت و حضور اجتماعی زنان است. یکی دیگر از عوامل بازدارنده مساله آموزش و پرورش است. اکثریت زنان به جز اقلیتی شهرنشین، از نعمت سواد محروم اند. یکی دیگر از عوامل بازدارنده افراط گرایی دینی است. افراط گرایی سبب شده تا زنان حتا اگر مطابق قانون از حق و حقوقی برخوردار بوده باشند بازهم از آن نتوانند استفاده کنند.

مطالبه عمده زنان به طور کلی چیست؟
از مطالبات زنان آگاهی رسانی در مورد حقوق زنان به مردان است. مردها باید آموزش ببینند تا از کلیه حقوق زنان آگاهی کسب کنند. خواست دیگر زنان گسترش هرچه بیشتر رسانه های همگانی مثل رادیو، تلویزیون و رسانه های چاپی است. مخصوصا در این بین نقش رادیو ها بسیار مهم است چون این وسیله ارزان قیمت می تواند تا دورترین نقاط کشور نفوذ کند. زنان می توانند به این وسیله آگاهی کاملی در مورد اتفاقات و حوادث سیاسی، اجتماعی و حقوقی کسب کنند.

شما در حوزه خصوصی و یا عمومی یعنی فعالیتهای مدنی و حرفه ای خود برای رفع موانع ذکر شده از جمله تبعیض چه کرده اید و چه می کنید؟
من برای رفع تبعیض از دوران دانشجویی ام فعالانه تلاش کردم. مثلا در آن دوران رساله ای به نام قانون را منتشر کردم. در آن دوران هنوز کسی با نام قانون به آن صورت آشنایی نداشت و درک درستی از قوانین نداشت. کتاب های متعددی، نظیر ظهور طالبان و سقوط سلطنت، فدرالیسم و تحلیل واقعیات سیاسی افغانستان از ۱۹۱۹ تا ۱۹۹۶ را نوشتم. همچنین در حوزه زنان کتاب زن در افغانستان و جهان را نوشتم. کتابی هم آماده انتشار دارم که ان شاالله به زودی منتشر خواهد شد به نام آغاز دموکراسی در افغانستان. تمام این فعالیت های من در راستای احقاق حقوق شهروندی تک تک افغان ها بوده است.

************

شما می توانید روزی یک مصاحبه از کمپاین «افغانستان به روایت دیگر» را در روزنامه ۸ صبح و انگلیسی آن را در وبسایت روزنامه هافینگتون پست (Huffington Post) بخوانید. همچنین این مصاحبه ها به دو زبان در وبسایت فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) و وبسایت آرمان شهر http://openasia.org/ نیز در دسترس است .