Photo : Armanshahr / OPEN ASIA / Matthieu Hackière
لطفا خودتان را معرفی کنید.
دکتر نیلاب مبارز سخنگوی سازمان ملل متحد در کابل هستم. همچنین متخصص جراحی با تجربه کاری ۲۳ ساله در کابل و فرانسه و استاد دانشگاه طب کابل هستم.
یک یا دو خاطره مهم که در ان حقوق شخصی شما نقض شده و در زندگی شما تاثیرگذار بوده، تعریف کنید
من به نمایندگی از سازمان ملل متحد سخن میگویم و مایل نیستم از خاطره شخصی خود صحبت کنم.
سه دستاورد مهم این دوران (جدید) چه بوده است؟
ساخت دوباره شالوده دولت بر اساس کنفرانس بن یک و برگزاری لویی جرگه های اضطراری و قانون اساسی از مهمترین دستاوردهاست. برگزاری انتخابات و ایجاد دولت منتخب که بتواند کارها را پیش ببرد، یک دستاورد دیگر است. مساله بعدی حقوق زنان و پیشرفتهای چشمگیر در این بخش است. تصویب قانون اساسی که یکی از پیشرفته ترین قوانین در منطقه محسوب می شود بویژه ماده ۲۲ قانون اساسی که برابری زن و مرد را تضمین می کند.گسترش آزادی بیان هم جزودستاوردهای این دوران محسوب می شود.
چه چیزی در دوران جدیداعتماد شما را جلب کرده و شما آن را به عنوان یک نوآوری، ابتکار مثبت و خوب ارزیابی می کنید؟
احساس امید به آینده در زنان، مردان و جوانان که از فرهنگ جنگ دوری می کنند و به صلح علاقه مند هستند و به بازسازی وطن می اندیشند. رفتن اطفال به مکتب و دیدن صف طولانی از دخترهای مکتب با لباسهای سیاه و چادرهای سفید من را به آینده امیدوار می سازد که وقتی من پیر شدم کسانی هستند که از حق من دفاع کنند.
مهم ترین ترس امروز شما چیست؟
در کنارانتقال مسئولیت امنیتی از نیروهای بین المللی به نیروهای افغان، شاهد انتقال سیاسی توسط برنامه انتخابات و انتقال اقتصادی هستیم. امیدوارم که در این گذارهای مهم به حقوق زنان خدشه ای وارد نشود. مخصوصا در انتقال اقتصادی سهم کمکها برای زنان کم نشود و در انتقال سیاسی دولت آینده افغانستان در قسمت زنان اراده قوی سیاسی برای پیشرفت آنان داشته باشد.
سه چالش بزرگ ساختاری، اجتماعی و فرهنگی پیش روی افغانستان چیست؟
مهمترین چالش فقراست و فقر زدایی می تواند مشکلات زیادی را حل کند. عدم حاکمیت قانون چالش دوم است. حاکمیت قانون تضمین کننده حقوق اتباع کشور است و برای تطبیق آن راه درازی در پیش داریم. به عنوان مثال قانون منع خشونت که بر اساس فرمان رییس جمهور نافذ و در ولایت های مختلف براساس گزارش های بخش حقوق بشر سازمان ملل قابل اجراست اما برای تحقق آن هنوز راه درازی در پیش داریم. اکنون ما بیشتر حاکمیت عدالت غیر رسمی را شاهد هستیم. متاسفانه حتی پلیس هم قضایا را به این محکمه ها و جرگه ها ارجاع می دهد. تقاضای ما از دولت افغانستان حاکمیت قانون است که آقای یان کوبیش نیز در اعلامیه های خاص این مساله را از دولت افغانستان خواسته است.
فکر میکنید جامعه امروز افغانستان این اجازه را خواهد داد که دوباره سناریوی بسته شدن مکاتب به روی دختران و عدم حضور اجتماعی زنان تکرار شود؟
مردم ان زمان هم نمی خواستند که مکاتب بسته شود برای همین ازطریق ایجاد مکاتب زیرزمینی با آن مبارزه می کردند. با گذشت ۱۲ سال نسل جدیدی بوجود آمده است که به اهمیت علم واقف است، به صلح می اندیشد. و طبق قانون اساسی که میثاقی بین مردم افغانستان است ما تطبیق و احترام به قانون اساسی را از مردم می خواهیم.
یک خاطره که در آن حقوق بشری یکی از اعضای زن خانواده و یا آشنایان شما نقض شده، تعریف کنید
وقایع وحشتناکی که تقربیا هر روزاز طریق رسانه ها شاهد هستیم مانند قضیه سحر گل و لعل بی بی که لااقل کوشش کردیم که در باره اش دادخواهی بکنیم.
سه عامل بازدارنده ساختاری، اجتماعی و فرهنگی در مقابل مشارکت زنان در عرصه های مختلف چیست؟
مردها وقتی احساس امنیت نمی کنند، اعضای زن خانواده را از حقوق خود محروم می کنند. به عنوان مثال مانع از رفتن به مکتب و کار زنان می شوند و این حس در تمام شهرهای افغانستان وجود دارد. به جای اینکه برای تامین امنیت بکوشند، زنان را محدود و مقید می کنند. شاید ناامنی واقعی نباشد اما همین احساس، یک نوع عدم امنیت روانی را در زنان بوجود می آورد. چالش بعدی وجود برخی عادتهای نامناسب در بین جوانان است که زنان را مورد آزار و اذیت قرار می دهند که باعث خود سانسوری در بین دختران و زنان می شود وآنان کمتر علاقه مند به بیرون رفتن و کار کردن هستند. برای حل این مشکل گروههای دختران جوان بوجود آمده که با این امر مبارزه کنند . متاسفانه خانواده ها نقش تربیتی خود را فراموش کرده اند و تربیت طفل را فقط به مکتب می سپارند و رفتار زشت پسرها ر ا خشونت نمی بینند. این باعث بوجود آمدن چرخه خشونت در افغانستان شده است. ساختار مردانه جامعه و سطح پایین دانش مسلکی زنان هم از عوامل بازدارنده است.
سه مطالبه مهم زنان چیست؟
حفظ دستاوردهای ۱۲ سال گذشته بویژه حفظ قانون اساسی موجود. حضور برابر زنان در صلح و مصالحه بر اساس میثاق های امضا شده توسط دولت. تامین امنیت اقتصادی، بشری، اجتماعی و سیاسی برای زنان تا آنها بتوانند در جامعه از حقوقی برابر برخوردار باشند.
منابع و مراکز قابل اتکا در داخل افغانستان برای پیشبرد حقوق و مطالبات زنان چه کسانی هستند؟
نهادهای جامعه مدنی، قانون، و همچنین جامعه جهانی .
برای دختر خودتان چه آرزویی دارید؟
درس بخواند و توانمندی آنرا بیاید تا زندگی خویش را مطابق معیارهای تربیتی جامعه و به دلخواه خویش تنظیم کند.
با توجه به دیدگاههای مثبتی که نسبت به حقوق زنان دارید، شما خودتان در حوزه خصوصی و یا عمومی یعنی فعالیتهای مدنی و حرفه ای خود در این زمینه چه کرده و خواهید کرد؟
در افغانستان بخش حقوق بشر وظیفه گزارش دهی در بخش زنان را بر عهده دارد. سایر بخش های ملل متحد نیز اولویت کاری خویش را برنامه ریزی برای زنان در نظر گرفته اند.
اگر صحبتی خاصی دارید، بفرمایید
پیام من به خانمها این است که خودشان حق خویش را بخواهند و برای این دادخواهی باید سطح دانش خویش را زیاد کنند و برای رسیدن به این امر تحصیلات مهم است تا به شکل آبرومندانه و منطقی تلاش کنند و حق خویش را بگیرند.
***********
شما می توانید روزی یک مصاحبه از کمپاین «افغانستان به روایت دیگر» را در روزنامه ۸ صبح و انگلیسی آن را در وبسایت روزنامه هافینگتون پست (Huffington Post) بخوانید. همچنین این مصاحبه ها به دو زبان در وبسایت فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) و وبسایت آرمان شهر http://openasia.org/ نیز در دسترس است .