Photo : Armanshahr / OPEN ASIA / Matthieu Hackière
لطفا خودتان را معرفی کنید.
میراحمد جوینده هستم، متولد بغلان. معاون دفتر واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان(AREU) و رئیس دفتر فرهنگ و جامعه مدنی و عضو پیشین پارلمان.
یک یا دو خاطره مهم را که در آن حقوق بشری شخص شما نقض شده و در زندگی‌تان تأثیرگذار بوده، تعریف کنید.
وقتی در زمان طالبان در دفتر میراث‌های فرهنگی کار می‌کردم، زندانی شدم. همچنان وقتی که به صفت دیپلومات در دهلی جدید کار می‌کردم، بعد از اتمام کار، زمانی که به کشور برگشتم، از کار به صفت شخص نامطلوب سبک‌دوش شدم و مدت هشت ماه بیکار ماندم.
دستاوردهای مهم دوران جدید چه بوده است؟
اول، زن و مرد افغانستان آزادانه در تعیین سرنوشت‌شان تصمیم می‌گیرند. دوم، حضور پررنگ زن‌هاست؛ مثلاً زنان در پارلمان و در کابینه حضور دارند. سوم، مشارکت سیاسی و حق انتخاب شدن و انتخاب کردن شهروندان و امکان انتقال مسالمت‌آمیز قدرت سیاسی است.
چه چیزی در دوران جدید اعتماد شما را جلب کرده و آن را به عنوان نوآوری، ابتکار مثبت و یک چیز خوب ارزیابی می‌کنید؟
آزادی بیان و نهادینه ساختن نهادهای دموکراتیک درکشور ما. همچنان اردوی ملی ما که باید سیاسی نباشد و بتواند صرف منافع ملی را مد نظر بگیرد.
مهم‌ترین ترس امروز شما چیست؟
ترک جامعه جهانی مهم‌ترین ترس من است. ما حوادث رفتن روس‌ها را تجربه کرده‌ایم. هرگاه جامعه جهانی ما را ترک کند، حقوق زن و آزادی رسانه‌ها و حقوق بشر به مخاطره می‌افتد. ترس من این است که دستاوردهای ۱۲ساله به چالش کشیده شود.
چالش های بزرگ پیش روی افغانستان چیست؟
۱٫ بیسوادی و فقر؛ ۲٫ فساد اداری که اعتماد بین مردم و دولت را از بین می‌برد؛ ۳٫ قاچاق مواد مخدر و پدیده اعتیاد.
فکر می‌کنید جامعه افغانستان امروز اجازه خواهد داد دوباره سناریوی بسته شدن مکاتب به روی دختران و عدم حضور اجتماعی زنان تکرار شود؟
امروز مردم افغانستان متفاوت از گذشته فکر می‌کنند. مردم به آموزش و پرورش به خصوص به آموزش دختران و زنان فکر می‌کنند و هیچ کس علاقه‌مند نیست که اولادش بیسواد باشد. پس مردم این اجازه را نمی‌دهند.
یک خاطره که در آن حقوق بشری یکی از اعضاء زن خانواده یا آشنایان شما نقض شده، تعریف کنید.
در دوره طالبان دخترهایم از مکتب و آموزش دور شدند و اجازه درس خواندن را نداشتند. پسرم در شب عروسی توسط طالب‌ها برده شد و سرش را کل کردند؛ به جرم اینکه در عروسی‌اش پایکوبی و رقص کرده بود.
عوامل بازدارنده در مقابل مشارکت زنان در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چیست؟
۱٫ نبود توانمندی در اقتصاد و نداشتن نقش در اقتصاد خانواده، البته نقشی که بتوان آن را به پول تبدیل کرد؛ ۲٫ بنیادگرایی علیه زنان یعنی تفسیر نادرست از دین؛ ۳٫ فقدان دسترسی زنان به حقوق‌شان و نبود آگاهی از آن.
مطالبه های عمده زنان به طور کلی چیست؟
تطبیق یکسان قانون و عدالت؛ حق دسترسی به خدمات به شکل مساویانه؛ برخورداری از حقوق و امتیازات مانند مردان.
منابع و مراکز قابل اتکا در داخل افغانستان برای پیشبرد حقوق و مطالبات زنان چه کسانی هستند؟
بعضی از اعضاء پارلمان؛ کمیسیون مستقل حقوق بشر؛ فعالان جامعه مدنی.
برای دختر خودتان چه آرزویی دارید؟
مهیا شدن زمینه تحصیلات عالی در سطح دکتورا تا بتواند به مردم خدمت کند وخودش حاکم سرنوشت خود باشد.
در حوزه خصوصی یا عمومی، یعنی فعالیت‌های مدنی و حرفه‌ای خود برای رفع موانع ذکر شده منجمله تبعیض چه کرده‌اید و چه می‌کنید؟
زمانی که در پارلمان بودم در قسمت قانون محو خشونت علیه زنان، قانون احوال شخصیه اهل تشیع و غیره فعال بودم و در خانه نیز رفتار تبعیض آمیز انجام نداده ام و به کسی اجازه چنین کاری نمی دهم.
اگر پیام خاصی دارید، بفرمایید.
حقوق انسانی و بشری زنان در کشور تأمین شود و کاندیداها این موضوع را مدنظر گیرند.
************
شما می توانید روزی یک مصاحبه از کمپاین «افغانستان به روایت دیگر» را در روزنامه ۸ صبح و انگلیسی آن را در وبسایت روزنامه هافینگتون پست (Huffington Post) بخوانید. همچنین این مصاحبه ها به دو زبان در وبسایت فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) و وبسایت آرمان شهر http://openasia.org/ نیز در دسترس است .