عبدالکریم لاهیجی، رئیس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، می گوید: «انتخابات گامی مهم در گذار دموکراتیک افغانستان است و مشروعیت آن منوط به حضور حداکثری، مستقیم و مستقل رای دهندگان زن است. کاندیداهای انتخاباتی باید به خواستهای دموکراتیک زنان از طریق ارائه برنامه های عملی پاسخ روشن دهند.»
تاریخ مبارزه مسالمت آمیز زنان افغانستان برای احقاق حقوق انسانی خود، به بیش از یک قرن می رسد. زنان حتی در طول جنگهای داخلی و دوران تاریک طالبان، با استفاده از اندک فضاهای ممکن، به این مبارزه و حضور اجتماعی-سیاسی ادامه داده و با هوشمندی و فرصت شناسی، با بازشدن فضای اجتماعی و سیاسی افغانستان پس از پایان دوران تلخ طالبان، گامهای بزرگی در این زمینه برداشتند. میلیونها زن و دختر به مکاتب ودانشگاه ها بازگشتند. زنان از فرصت های شغلی بهره بردند و نقش موثری در تدوین قانون اساسی افغانستان و در چند دوره انتخابات ایفا کردند. بسیاری از زنان به عنوان نماینده پارلمان، شوراهای ولایتی، ولسوالی ها و قریه ها انتخاب شدند. تشکیل و فعالیت کمیته مشارکت سیاسی، کمپین 50% زنان افغانستان و کمپین 5 میلیون زن رای دهنده در انتخابات پیشین ریاست جمهوری چند نمونه از اقدامات زنان است. به تازگی نیز سازمان های زنان با استفاده از فضای انتخابات منشور زنان افغانستان را تدوین کردند و خواهان تعهد نامزدهای ریاست جمهوری به آن شدند.
علیرغم این تلاش ها و فعالیتهای برابری خواهانه، جریانها و فعالیتهای بنیادگرایانه ای در جامعه سعی در مقاومت و ایجاد مانع در برابر حمایت از زنان داشته اند. نمونه ها فراوان و هشدار برانگیز است. تصویب قوانینی مثل قانون تبعیض آمیز احوال شخصیه اهل تشیع و قانون سرپرستی اطفال، لایحه اخیر منع خویشاوندان از دادن شهادت علیه اعضای خانواده در خشونت های خانگی و کاهش پنج درصدی سهمیه زنان در انتخابات شوراهای ولایتی از این دست است. به علاوه، عدم تصویب قانون منع خشونت علیه زنان در مجلس (که با فرمان ریاست جمهوری اجرا می شود) و ایجاد مانع در برابر تصویب لایحه قانون خانواده نمونه های آشکاری از این نوع مقاومت هستند. اهداف پنهانی و دستورالعمل ناروشن حکومت در زمینه مذاکره با طالبان و امکان مصالحه بر سر خواست های زنان و مماشات دولت با نفوذ رو به رشد مدارس دینی بنیادگرا برای زنان به نگرانی ها در باره آینده حقوق زنان دامن می زنند.
گیسو جهانگیری، رییس اجرایی آرمان‌شهر، توضیح می دهد: «پاسداری از دستاوردهای متعدد زنان در 12 سال گذشته و تضمین مشارکت کامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آنان وظیفه دولت فعلی و آینده افغانستان است. روند صلح نمی تواند به قیمت معامله بر سر حقوق زنان و قربانی کردن این حقوق باشد. چنین مصالحه ای پایدار نخواهد بود.»
بنیاد آرمان شهر و فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH) به همراه مدافعان حقوق زنان کمپاین «افغانستان به روایت دیگر» را در آستانه سومین انتخابات ریاست جمهوری در آپریل 2014 راه اندازی کردند. این کمپاین با گفتگو با صد شخصیت برجسته و تاثیرگذار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی که برای ساختن جامعه ای پیشرو و حافظ حقوق زنان و حقوق بشر مبارزه می کنند، صدای آنها را به گوش همگان میرسانند. این کمپاین مشارکت زنان در فرایند انتخاباتی را با گسترش آگاهی و دانش در میان زنان درباره حقوق اساسی آنها و گزینه‌های انتخاباتی شان به پیش می برد.
بنیاد آرمان شهر و فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر در روز جهانی زن، 8 مارس 2014 و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری از دولت فعلی و آینده افغانستان می خواهند با عمل به پیشنهادهای زیر حمایت از حقوق زنان را در صدر اولویت های خویش قرار دهند:
در عرصه سیاسی
• با تامین امنیت سراسری و برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه، حضور حداکثری زنان و مشارکت مستقل و مستقیم آنان را در انتخابات فراهم نمایند؛
• از مصالحه بر سر حقوق زنان در مذاکرات صلح با طالبان خودداری و مشارکت برابر و موثر ـ و نه تنها سمبولیک ـ زنان را در تمام مراحل گفتگوهای صلح بر اساس قطعنامه های 132، 1889 و 2122 شورای امنیت در باره زنان، صلح و امنیت تضمین کنند؛
• تضمین کنند که سهم 25 درصدی زنان در پارلمان از طریق قانون انتخابات تغییر نکند و حداقل این سهم در انتخابات ولایتی و ولسوالی حفظ شود؛
• بودجه مناسب برای اجرای سیاست ها تخصیص دهند و به وزارت امور زنان قدرت اجرایی ببخشند؛
• زنان را به پست های کلیدی در دولت، قوه قضاییه و دیگر مجامع تصمیم گیری منصوب کنند؛
• با فعالیتهای بنیادگرایانه گروههای افراطی مثل تاسیس و گسترش مدارس دینی برای پسران و دختران مقابله نمایند.
حمایت و حقوق قانونی
• پایبندی به تعهدات قانون اساسی افغانستان و کنوانسیون های بین المللی حمایت از حقوق زنان شامل کنوانسیون محو تمام اشکال تبعیض علیه زنان (CEDAW) را که افغانستان به آنها ملحق شده تضمین کنند؛
• گنجاندن اصل برابری جنسیتی بدون قید و شرط در تمام قوانین و لغو تمام قوانین و مقررات تبعیض آمیز به ویژه قانون ازدواج، قانون سرپرستی اطفال، مقررات تبعیض آمیز قوانین جزا و مالکیت، قانون احوال شخصیه اهل تشیع و قوانین تبعیض آمیز عرفی، و تصویب پیش نویس قانون جدید خانواده را در دستور کار خویش قرار دهند؛
• قانون منع خشونت علیه زنان را در هماهنگی با ستره محکمه و دادستانی کل کشور در سراسر کشور به طور موثر به اجرا بگذارند؛
• مسئولان قتل، اختطاف و خشونت علیه زنان را مورد تحقیق و پیگرد قانونی قرار دهند؛
• برای پایان دادن به محکمه های غیررسمی موازی و سنتی اقداماتی را در دست بگیرند و دسترسی کامل و موثر زنان را به نظام عدلی رسمی تضمین کنند.
حقوق اجتماعی و اقتصادی
• با اتکا به متن صریح قانون اساسی کمپین سراسری مبارزه با بی سوادی را به راه اندازند و تعلیم و تربیت را حداقل تا دوره متوسطه در تمام مناطق کشور تامین و اجباری نمایند؛
• با اجرای تمام رهنمودهای ﭘﻼن ﮐﺎرى ﻣﻟﯽ ﺑراى زﻧﺎن اﻓﻐﺎﻧﺳﺗﺎن (NAPWA) به بهبود بخشیدن به بهره مندی زنان از حقوق اجتماعی، به ویژه خدمات بهداشتی ادامه دهند؛
• فرصت های اقتصادی مثل آموزش حرفه ای و اشتغال برای زنان به ویژه زنان سرپرست خانوار فراهم کنند؛ و احترام به حق مالكيت زنان بر اموال و دارايي شخصي و بهره‌برداري از آن و حق دسترسی به مهر، میراث و نفقه را تضمین کنند. اولویت قانون رسمی را بر قوانین عرفی تضمین کنند.
افغانستان به روایت دیگر صدای مطالبه مردان و زنان برای جامعه‌ای باز و فراگیر در افغانستان است. این کمپاین فعالیت خود را از 7 دسامبر 2013 به مدت 100 روز آغاز کرده و تا پیش از انتخابات مهم ریاست جمهوری در آپریل ۲۰۱۴، ظرف 10۰ روز 100 گفت‌وگو در رسانه های مختلف ملی و بین المللی به زبانهای دری، انگلیسی و فرانسوی (8صبح، هافینگتون پست (Huffington Post)، در وبسایت و تویترفدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، سایتو تویترآرمان شهر و فیسبوک) منتشر می شود.