بیشکِک ـ «برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر» the Observatory (FIDH-OMCT) امروز هشدار داد که شماری از قوانین در دست بررسی در پارلمان قرقیزستان، در صورت تصویب می توانند به شدت فعالیت های جامعه مدنی قرقیزستان را محدود کنند. برنامه نظارت همچنین افزایش فشار علیه جامعه مدنی ـ بازرسی غیرقانونی از دفاتر سازمان های غیردولتی، تعقیب و مراقبت و ارعاب به توسط نیروهای اطلاعاتی، تهدید به (سوء) استفاده از مقررات کیفری مربوط به مبارزه با تروریسم، کارزارهای افترازنی در رسانه ها و غیره ـ را در چند سال اخیر محکوم کرد. این دغدغه ها در پی مأموریت یک هفته ای هیأت تحقیق و دادخواهی در این کشور، در کنفرانس خبری در بیشکِک بیان شد.
هیأت «برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر» با معاون نخست وزیر، معاون اول وزیر کشور، معاون بازرسی کل جمهوری قرقیزستان، بازرس کل منطقه اُش، معاون دادستان کل جمهوری، رئیس امور بین اقوام و ادیان دفتر ریاست جمهوری و نمایندگان جامعه مدنی در بیشکِک، اُش و جلال آباد دیدار کرد.
هیأت از این مسؤولان خواست از مدافعان حقوق بشر محافظت و با تصویب چند قانون مخالفت کنند، به ویژه قانونی که به سازمان های غیردولتی گیرنده کمک مالی از خارج انگ «عامل خارجی» می زند و قانونی که «ترویج» حقوق برابر برای دگرباشان جنسی را جرم می انگارد.
“فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر و سازمان جهانی مبارزه با شکنجه نگران هستند که تصویب این قوانین نه تنها سکوت را بر مدافعان حقوق بشر تحمیل خواهد کرد بلکه به ساختن نظام دمکراتیک در قرقیزستان پایان خواهد داد.”
عبدالکریم لاهیجی رئیس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، که در رأس این هیأت بود
جامعه مدنی قرقیزستان سالهاست که یکی از قویترین جوامع مدنی در آسیای مرکزی محسوب می شود. اما این کشور که به تازگی به اتحادیه گمرکی اوراسیا پیوسته است، رویه های بد از روسیه گرفته است و پیش نویس قوانینی از نوع روسی و خطرناک برای آزادی تشکل، بیان و گردهمایی صلح آمیز را مطرح کرده است.
“با وجود این واقعیت که دولتمردان قرقیزستان نهادهای حقوق بشری را در سالهای اخیر توسعه بخشیده اند، بیشتر این نهادها ـ در سازگاری با سنت شوروی ـ هنوز در ظاهر وجود دارند ولی کارکرد مؤثری ندارند.”
تاتیانا گلوشکوا، وکیل دادگستری در مرکز حقوق بشر «مموریال»
یک روز پیش از پایان دیدار هیأت، مسؤولان از صدور اجازه ملاقات با آقای عظیمیان عسگراُف، مدافع حقوق بشر اقلیت اُزبک، که در سال 2010 در پی درگیری های قومی در جنوب قرقیزستان به حبس ابد محکوم شد، خودداری کردند.
“عظیمیان عسگراُف بیشترین بها را برای سیاست سرکوبگرانه رو به افزایش را می پردازد. جامعه حقوق بشر قرقیزستان پویایی خود را حفظ کرده، اما قربانی افزایش اقدامات ارعاب آمیز است.”
آلکساندرا پُمئِون، مدیر بخش برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر در فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر که از اعضای هیأت بود
گزارش هیأت در ماه های آینده منتشر خواهد شد و نتیجه گیری ها و توصیه های مشروح به دولت قرقیزستان، عاملان غیردولتی، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و سفارتخانه خارجی در قرقیزستان را ارائه خواهد کرد.
فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر و سازمان جهانی مبارزه با شکنجه در سال 1997 برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر را تشکیل دادند. هدف از این برنامه مداخله برای جلوگیری از سرکوب مدافعان حقوق بشر یا چاره جویی در چنین شرایطی است.