ما همدردی عمیق خود را با خانوادههای معترضان شگفتآوری که در جریان سرکوب بیرحمانهی تظاهرات صلحآمیز به دست نیروهای پلیس کشته شدند اعلام میکنیم و از همهی فمینیستها و زنان مدافع حقوق بشر و سازمانهایشان در کشورهای مختلف بهویژه در منطقهی خاورمیانه میخواهیم همبستهگی خود را با زنان ایرانی نشان دهند و در شرایطی که حکومت ایران دسترسی به اینترنت را قطع کرده است، از هر طریق ممکن صدای زنان ایران را انعکاس دهند.
در هفتههای اخیر، ایران شاهد اعتراضهای بینظیری بوده است. در بیش از چهار دههی گذشته، حکومت جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده است تا با تحمیل خشونتآمیز حجاب اجباری و دیگر سیاستهای محدودکنندهی مشارکت اجتماعیاقتصادی، زنان را از فضای عمومی بیرون براند. باوجود این و بهرغم سرکوب خشن زنانی که پیوسته مسالمتآمیز برای مطالبه حقوق برابر تلاش کردهاند، اکنون شعار کردی «زن، زندگی، آزادی» را در شهرهای مختلف ایران میشنویم.
این اعتراضها به دنبال قتل مهسا (ژینا) امینی، زن جوان ۲۲ساله، در بازداشتگاه در روز ۱۶ سپتامبر یعنی سه روز پس از دستگیری به دست پلیس گشت ارشاد به بهانهی حجاب نامناسب، به راه افتاد. مهسا امینی که همراه خانوادهاش به تهران رفته بود، چندساعت پس از این که با برادرش در خیابان بود، بر اثر ضربهی مغزی به اغما رفت و هرگز بهبود نیافت. خانوادهی او در مقابل تهدید ماموران امنیتی برای خاکسپاری سریع و بیسروصدای مهسا تسلیم نشدند و جنازهاش را به زادگاهاش سقز منتقل کردند. زنان در مراسم خاکسپاری مهسا روسریها را از سر برداشتند و آتش اعتراضهای گسترده در شهرهای کردستان شعلهور شد. عزاداری جمعی برای مرگ زودهنگام و ناعادلانهی مهسا به اعتراضها در سراسر کشورانجامید و زنان در صف مقدم هر تظاهراتی شرکت دارند.
در ماههای اخیر حکومت ایران در تلاشی آشکار و نخنماشده برای خاموشکردن صدای کسانی که علیه تبعیض نظاممند و سرکوب سخن میگویند، بر شمار بازداشتهای خودسرانه و آزار قضایی فعالان مدنی و بهویژه فعالان جنبش زنان ایران افزوده است. درست در همین زمان شاهد افزایش خشونت گشت ارشاد در برخورد با زنان بودهایم. در یکی از موارد زن جوانی به نام سپیده رشنو بعد از درگیری لفظی در اتوبوس با یکی از زنان محجبه آمر حجاب اجباری با خشونت دستگیر شد و بعد از چندهفته حبس انفرادی و پخش اعتراف اجباری تلویزیونی با شرایط جسمانی نامناسب و صورتی کبود، موقتاً از زندان آزاد شد.
از اعتراضهای اخیر ایران به عنوان انقلاب فمینیستی یاد میشود. زنان جوان و نترس در خیابانها در برابر صفکشی گستردهی نیروهای سرکوبگر حکومت ایران، روسریهایشان را درآورده و یا آتش میزنند و خواستار آزادی میشوند. این اعتراضها فراتر از هر تفرقه رفتهاند و شمار زیادی از مردان از زنان پشتیبانی کردهاند. حتی در شهرهای کوچک با باورهای سنتیتر، همه شعار «زن، زندگی، آزادی» سر دادهاند.
زنان زیادی در اعتراض به قتل مظلومانه ی مهسا موهایشان را بریده و ویدئوهای آن را منتشر کردهاند. تعدادی از هنرمندان زن که مجبور به رعایت حجاب اجباری بودند، بهرغم پیامدهای احتمالی برای زندگی حرفهایشان با انتشار ویدئوها و عکسهایی حجاب از سر برداشتند. افراد مشهور و ورزشکاران برای حمایت از اولین انقلاب فمینیستی ایران به عضویت در تیمهای ورزشی خاتمه دادند و یا در مصاحبههایی از معترضان حمایت کردند.
حکومت ایران، این بار هم، دست به سرکوب گستردهی معترضان زده است و تعداد زیادی از زنان مدافع حقوق بشر، روزنامهنگاران، فعالان دانشجویی و وکلای حقوق بشری و مردم عادی معترض را دستگیر کرده است. بر اساس برآوردها تاکنون بیش از ۱۰۰ نفر با شلیک گلولهی ماموران پلیس کشته شدهاند. حکومت ایران، بار دیگر همانند اعتراضهای سال ۱۳۹۸، با قطع اینترنت و فیلترکردن اپلیکیشنهای پیامرسانی و شبکههای اجتماعی تلاش میکند تا تصویری از اعتراضها و سرکوب خونین و خشن به دست پلیس پخش نشود. اما این بار صدای حقخواهی زنان و گروههای فمینیست ایرانی توسط خواهران و همراهاناشان در بسیاری از کشورهای جهان بازتاب مییابد و آنها با برگزاری گردهماییها و انتشار ویدئوهایی با جنبش در ایران اعلام همبستهگی میکنند.
ما، امضاکنندهگان این بیانیه با زنان ایرانی که در اعتراض به کشته شدن ناعادلانهی مهسا امینی، با خواستهای دمکراسی، حق خودمختاری جسمانی و آزادیهای اساسی در سراسر ایران بهپا خاستهاند اعلام همبستهگی میکنیم و از خواهران فمینیست در سازمانها و گروههای بینالمللی و منطقهای میخواهیم به شیوههای مختلف همبستهگی خود را با زنان ایرانی نشان دهند.
خواستههای ما:
* از شورای حقوق بشر سازمان ملل میخواهیم اقدامهای خشونتآمیز حکومت ایران علیه زنان را محکوم کند و این حکومت را بهخاطر سرکوب و کشتار معترضان موظف به پاسخگویی کند.
* از کشورهای عضو سازمان ملل میخواهیم تا در پنجاهویکمین نشست شورای حقوق بشر که درحالحاضر در جریان است، با برگزاری یک نشست اضطراری و تصویب قطعنامه از خواستهی ایجاد سازوکار تحقیق مستقل دربارهی جمهوری اسلامی حمایت کنند.
* از کارگروه خشونت علیه زنان و دختران سازمان ملل، گزارشگر ویژهی حذف خشونت علیه زنان، گزارشگر ویژهی مدافعان حقوق بشر، گزارشگر ویژهی سازمان ملل برای گردهماییهای صلحآمیز، و دیگر کارگروهها و گزارشگران ویژهی سازمان ملل میخواهیم دربارهی نقض نظاممند حقوق زنان و معترضان ایرانی به دست حکومت جمهوری اسلامی تحقیق کنند و گزارش دهند.
* سازمان ملل و کشورهای عضو باید با دولتهای ترکیه و اقلیم کردستان همکاری کنند تا محدودیتهای عبور از مرز برای مدافعان حقوق بشری که برای حفظ جان خود از کشور فرار میکنند، کاهش یابد و برای تضمین امنیت آنها در این کشورها اقدامهایی انجام دهند. سازمان ملل و دولتها باید فرایند رسیدگی به درخواست پناهندهگی و تعیین کشور امن را برای مدافعان حقوق بشر، بهویژه زنان مدافع حقوق بشر که در کشورهای همسایه در خطر انتقام فراقضایی مقامهای ایرانی هستند، تسریع و تسهیل کنند.
* از دولتهای کشورهایی که با ایران روابط دیپلماتیک دارند، بهویژه کشورهای جنوب جهانی و کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، میخواهیم سفیران ایران در کشورهای مختلف را احضار و مراتب نگرانی خود را از خشونت اعمالشده علیه معترضان و دستگیری گستردهی مدافعان حقوق بشر اعلام کنند.
* جامعهی بینالمللی باید اختصاص و افزایش حمایتهای مالی اضطراری از مدافعان حقوق بشر را، بهویژه آن دسته از زنان مدافع حقوق بشر که در خطر و معرض تهدید هستند، از جمله از طریق اختصاص فرصتهای مطالعاتی و دورههای اسکان موقت برای بازتوانی در کشورهای امن، مد نظر قرار دهد.
* از سازمانهای حقوق بشری بینالمللی و منطقهای میخواهیم درباره رویدادهای اخیر موضعگیری کنند، وضعیت دستگیرشدهگان را پیگیری کنند، برای آزادی و تضمین امنیت و سلامت آنها در دوران بازداشت بر مقامهای ایرانی فشار بیاورند.
* از انجمنها و اتحادیههای روزنامهنگاری میخواهیم بازداشت خودسرانهی روزنامهنگاران ایرانی در روزهای اخیر را، بهویژه زنان روزنامهنگاری را که در خط مقدم گزارشگری رویدادهای اخیر بودند، محکوم کنند.
* از گروهها و سازمانهای فمینیست میخواهیم که با برگزاری گردهماییهای مسالمتآمیز، صدور بیانیه، و تولید آثار هنری و دیگر شیوهها به حمایت از حقوق زنان ایرانی و مطالبهی آزادی پوشش و خودمختاری جسمانی آنها ادامه دهند.
دیگر امضاکنندهگان